صندوق ETF بیت کوین چیست؟ به زبان ساده

به گزارش تلنگر؛ اگر در دنیای بازارهای مالی ورود کرده باشید، احتمالا به دفعات بسیار با کلمه ETF روبرو شده‌اید.البته شاید هم اسم صندوق ETF بیت کوین را در اخبارها و شاید در روزنامه دیده و شنیده باشید. اگر بخواهیم در یک کلام  و ساده به شما بگوییم، به طور کلی ETF در بازارهای مالی بورس و ارزهای دیجیتال (کریپتوکارنسی – Cryptocurrency) بسیار پر تکرار و محبوب می‌باشد.

صندوق ETF بیت کوین چیست؟

از نظر فنی، ضابطه‌ای وجود ندارد و بسیاری از موسسات و افراد نمی‌توانند به صورت قانون‌مند اقدام به خرید بیت کوین کنند. بسیاری معتقدند صندوق ETF بیت کوین می‌تواند این هدف را برآورده کند. در حالی که صندوق قابل معامله ارز دیجیتال BTC هم‌اکنون در کانادا وجود دارد، همچنین به تازگی اجازه ورود این صندوق‌ها را در بازارهای بورس آمریکا دادند و مورد تایید واقع شد.

بیت کوین و بازار ارزهای رمزنگاری شده مسیری طولانی را طی کرده‌اند. یک دهه پیش، این فناوری فقط توسط جامعه کوچکی از علاقه‌مندان استفاده می‌شد. همه داستان پرداخت ۱۰,۰۰۰ رمز ارز BTC برای خرید دو پیتزا را شنیده‌ایم. اما در چند سال اخیر رشد شگرفی در این صنعت شکل گرفت.

ما شاهد ظهور بسیاری از مشاغل موفق هستیم که بر اساس این صنعت ساخته شده‌اند. تعداد بی‌شماری از پروژه‌های رمزنگاری، تولد دیفای (DeFi) و دیگر موارد از جمله این شکوفایی هستند. قانون‌گذاری دولت‌ها برای این صنعت نیز در حال رونق است. شرکت مایکرواستراتژی (MicroStrategy) بیش از ۲ میلیارد دلار از ترازنامه خود را به بیت کوین اختصاص داده و همچنین شما هم اکنون با رمز ارز BTC خود می‌توانید خودرو تسلا خریداری کنید.

اما قبل از اینکه رمز ارز BTC به یک دارایی اصلی در اقتصاد کلان جهانی تبدیل شود، چه عناصر سازنده‌ای هنوز در نظر گرفته نشده‌اند؟ یکی از این موارد می‌تواند روشی قانونمند برای نهادها و بازیگران سنتی باشد تا با Bitcoin مواجه شوند. به گفته برخی، بهترین راه برای انجام این کار می‌تواند از طریق صندوق‌های قابل معامله یا همان ETF باشد. اگر موافق باشید ابتدا ببینیم ETF یا صندوق قابل معامله ارز دیجیتال چیست و سپس بررسی کنیم که صندوق ETF بیت کوین چه معنایی دارند.

ETF چیست؟

ETF یا Exchange Traded Fund در واقع سبدی و یا صندوقی از سهام و دارایی های مختلف است. صندوق ETF بیت کوین به شما این امکان را می‌دهد تا شرایط خرید و فروش در بورس را داشته باشید. اگر شما در بورس می توانستید یک سهام را به صورت تکی خرید و فروش کنید، در این روش شما سبدی از سهام را خریداری کرده که در آن سبد، سهام های مختلفی از بازار را در اختیار دارید.

به طور کلی ETF یک سبد است که با خرید آن دارای سهام مختلفی خواهید شد که در سود و زیان آن شریک خواهید بود؛ ETF علاوه بر حضور در بازارهای دولتی همچون بورس، در بازار مالی ارزهای دیجیتال نیز وجود دارد.

صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) از اواسط دهه ۱۹۹۰ به دلیل نقدینگی روزانه و هزینه‌های پایین تراکنش به عنوان ابزاری برای سرمایه‌گذاری محبوبیت پیدا کردند. به طور کلی، ETF ها یک شاخص خاص را دنبال می کنند و به طور کلی در صرافی ها معامله می شوند.

ETF  یا صندوق قابل معامله در بورس چیست؟

به طور کلی یک ای‌تی‌اف، روند قیمتی یک دارایی اساسی را دنبال می‌کند. به عنوان مثال ای‌تی‌اف طلا، ارزش ذخایر طلا یا ای‌تی‌اف نفت، شاخص سهام نفت و یک ETF ارز دیجیتال، ارزش دارایی‌های رمزارزی را دنبال می‌کند.

از این رو، یک صندوق ای‌تی‌اف به سرمایه‌گذاران جریان اصلی کمک می‌کند تا پول خود را در برخی دارایی‌ها بدون دردسرهای مربوط به نگهداری و مدیریت آنها اختصاص دهند. یک صندوق ای‌تی‌اف درست مانند سهام می‌تواند در بورس‌های قانونی در سراسر جهان عرضه شود. سپس سرمایه‌گذاران قادرند از طریق حساب‌های کارگزاری خود، این ای‌تی‌اف ها را معامله کنند.

دلیل اهمیت صندوق ETF بیت کوین چیست؟

خرید و نگهداری بیت کوین با حجم بالا برای موسسات مشکلاتی را به همراه دارد. به عنوان مثال، تملک مقدار زیادی Bitcoin می‌تواند برای یک موسسه بزرگ مشکلات جدی ایجاد کند. به هر حال، برای سرمایه‌گذاران بزرگی مانند شرکت گلدمن ساکس (Goldman Sachs)، تصور اینکه با اتصال یک کیف پول سخت افزاری به لپ‌تاپ بتوان میلیاردها دلار سرمایه‌شان را انتقال داد، چندان ایمن به نظر نمی‌رسد.

موسسات بزرگ مالی مانند سرمایه‌گذاران منفرد عمل نمی‌کنند و برای اینکه بتوانند در این فضا مشارکت کنند، به یک چارچوب نظارتی پیچیده و سازوکار مالی مناسب نیاز دارند. به همین دلیل، احتمال زیادی وجود دارد که با تصویب یک صندوق ETF ارزهای دیجیتال، پای سرمایه‌گذاران بالقوه‌ای به این حوزه باز گردد. تصویب یک صندوق ETF بیت کوین می‌تواند باعث مشارکت فعالان بازارهای مالی سنتی در حوزه رمز ارزها گردد و در عین حال، دیگر نگرانی نسبت به نگهداری فیزیکی دارایی‌هایشان نخواهند داشت.

صندوق ETF بیت کوین همچنین می‌تواند دارایی‌های دیگری به غیر از Bitcoin را در خود جای دهد. به عنوان مثال، چنین صندوقی می‌تواند یک سبد دارایی شامل خرید اتریوم، سهام تسلا، طلا و غیره باشد. این امر ممکن است برخی از مزایای متنوع‌سازی سبد دارایی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند.

شرایط سرمایه گذاری در صندوق ETF بیت کوین و نحوه معامله آن‌ها

برای خرید صندوق‌های قابل معامله حتما نباید یک سرمایه‌ گذار معتبر باشید. هرکسی قادر به سرمایه گذاری در آن‌هاست. تمام نیازمندی شما برای شروع سرمایه گذاری در ETF بیت کوین، ساخت یک حساب کارگزاری آنلاین یا دانلود یکی از اپلیکیشن‌های معاملاتی مخصوص موبایل است. از آنجا به بعد، می‌توانید به خرید و فروش طیف گسترده‌ای از صندوق‌های قابل معامله در بازارهای مختلف بپردازید.

ای تی اف اسپات و فیوچرز بیت کوین چگونه کار می‌کنند؟

با افزایش بلوغ بازار کریپتو، علاقه به ETFهای رمز ارزی نیز افزایش یافته و دو نوع صندوق به‌نام Bitcoin Spot ETF و Bitcoin Futures ETF وارد بازار شده‌اند. البته پیش از ورود ETF اسپات، تنها صندوق‌هایی که در کشورهای مختلف سراسر جهان پذیرفته شده بودند، از نوع فیوچرز بودند. امروزه اکثر درخواست‌ها در جهت دریافت تاییدیه صدور ETF اسپات بیت کوین است. هر کدام از این صندوق‌ها برای یک نوع استراتژی سرمایه گذاری و میزان مشخصی از ریسک‌پذیری تریدرها مناسب‌اند که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

ETF اسپات بیت کوین

Bitcoin Spot ETF نوعی صندوق قابل معامله است که مستقیما ارز دیجیتال BTC را در خود نگهداری می‌کند. این یعنی عملکرد ETF اسپات مستقیما با ارزش لحظه‌ای بیت کوین درون آن مرتبط است. زمانی که سرمایه گذاران سهام یک ای تی اف اسپات را خریداری می‌کنند، اساسا در حال خرید نمودی از بیت کوین واقعی هستند، با این تفاوت که خودشان شخصا آن BTCها را نگهداری نمی‌کنند.

مثلا فرض کنید یک ای تی اف اسپات بیت کوین، “BTC-one” نام دارد. اگر ۱۰,۰۰۰ واحد بیت کوین در این صندوق BTC-one وجود داشته و ۱ میلیون سهم نیز صادر کرده باشد، هر سهم از نظر تئوری نماینده ۰.۰۱ واحد BTC خواهد بود. این یعنی عملکرد صندوق BTC-one مستقیما با قیمت لحظه‌ای بیت کوین درون آن مرتبط است.

صندوق ETF فیوچرز بیت کوین

Bitcoin Futures ETF نوعی صندوق قابل معامله است که رمز ارزهای BTC را مستقیما در داخل خود نگهداری نکرده و در عوض، به سرمایه گذاری در قراردادهای فیوچرز بیت کوین می‌پردازد. قرارداد فیوچرز و آتی توافق‌نامه‌هایی برای خرید یا فروش بیت کوین در قیمت از پیش تعیین‌شده و در تاریخی مشخص در آینده هستند. این قراردادها اجازه سوداگری روی نوسانات آتی قیمت BTC بدون نگهداری شخصی آن را به تریدرها می‌دهند.

برای درک بهتر، به این مثال توجه کنید. فرض کنید یک ای تی اف فیوچرز بیت کوین، “BitFutures” نام دارد که هدف اصلی آن، دنبال کردن قیمت آتی بیت کوین از طریق خرید قراردادهای فیوچرز این ارز دیجیتال است. یک موسسه مالی نیز صندوق قابل معامله BitFutures را مدیریت می‌کند. فرض کنید صندوق BitFutures خرید ۱,۰۰۰ قرارداد آتی بیت کوین را در برنامه کاری خود دارد که هر قرارداد، نماینده حق خرید یک بیت کوین به قیمت ۵۵,۰۰۰ دلار در تاریخی مشخص در ۳ ماه آینده هستند.

اما شرکت مذکور برای تامین سرمایه خرید این قراردادها، ۱۰ میلیون سهام صندوق BitFutures را رد می‌کند که نماینده سود یا زیان حاصل از این قراداد هستند. این یعنی هر سهم، نماینده دریافت ۰.۰۰۱ واحد BTC از هر قرارداد آتی می‌باشد.

حالا سرمایه گذاران می‌توانند دقیقا مشابه خرید سهام یک شرکت، به خرید سهام صندوق BitFutures در بورس‌های ارائه‌شده در آن‌ها اقدام کنند. در صورتی که بازار به رشد قیمت بیت کوین به بالا ۵۵ هزار دلار در ۳ ماه آینده باور داشته باشد، سهام این صندوق با پرمیوم (Premium) معامله خواهد شد. در حالت مخالف، احتمال معامله سهام این صندوق با تخفیف (Discount) وجود دارد. همانطور که مشخص است، پرمیوم تفاوت مثبت بین قیمت خرید سهام صندوق و قیمت واقعی BTC و تخفیف، تفاوت منفی بین آن‌هاست.

فرض کنید هر سهم صندوق BitFutures با قیمت ۱۰ دلار معامله می‌شود. در صورتی که سرمایه گذاری منتظر افزایش قیمت بیت کوین تا ۳ ماه آینده باشد، ۱۰۰۰ سهم از این صندوق را به قیمت ۱۰,۰۰۰ دلار می‌خرد. حالا در ۳ ماه آینده، اگر قرادادهای فیوچرز بیت کوین سودآوری داشته باشند، ارزش سهام صندوق BitFutures نیز افزایش خواهد یافت. در این حالت، مثلا اگر هر سهم صندوق BitFutures به ۱۲ دلار برسد، سرمایه گذاری خریدار نیز به ۱۲,۰۰۰ دلار افزایش می‌یابد و سودی ۲,۰۰۰ دلاری (بدون در نظرگیری کارمزدها) برای وی ایجاد خواهد کرد.

پس مشخص است که با خرید سهام یک ETF فیوچرز بیت کوین نظیر صندوق BitFutures، به‌صورت غیر مستقیم در حال شرط‌بندی روی قیمت آتی BTC، بدون نگهداری واقعی آن یا حتی خرید مستقیم اوراق آتی آن هستید. نحوه کار ای تی اف‌های فیوچرز اتریوم نیز به همین شکل است.

تفاوت ETF اسپات و فیوچرز بیت کوین چیست؟

نکات اساسی در تفاوت ETF اسپات و فیوچرز بیت کوین را در ادامه در غال یک جدول برایتان آورده ایم:

مزایا و معایب صندوق ETF بیت کوین و ارز دیجیتال

با اینکه شاید سرمایه گذاری در EFT بیت کوین نسبت به خرید خود رمز ارز BTC غیر منطقی به‌نظر برسد، اما چندین مزیت برای این کار وجود دارد. البته از معایب این روش نیز نباید غافل بود که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

نکات مثبت صندوق ETF بیت کوین

برخی از این مزایا عبارتند از:

۱. راحتی

سرمایه گذاری در صندوق قابل معامله ارز دیجیتال بیت کوین بدون نیاز به یادگیری نحوه کار، ثبت نام در یک صرافی رمز ارزیی و پذیرش ریسک مالکیت مستقیم BTC، امکان ورود به بازار این ارز دیجیتال را فراهم می‌کند. مثلا، با نگهداری بیت کوین در یک والت کریپتوکارنسی و فراموشی رمز عبور و عبارت بازیابی، BTCها نیز برای همیشه از دست رفته محسوب خواهند شد. اما  صندوق ETF بیت کوین فرایند سرمایه گذاری در این رمز ارز را ساده می‌کند.

۲. تنوع

یک ETF توانایی نگهداری بیش از یک دارایی را دارد. مثلا، صندوق قابل معامله ارز دیجیتال BTC می‌تواند شامل سهام اپل، فیسبوک و بسیاری از دیگر شرکت‌ها هم باشد و فرصت کاهش ریسک و متنوع‌سازی پورتفولیو را برای سرمایه‌ گذار فراهم کند.

۳. کارایی مالیات

با توجه به عدم قانون‌گذاری روی بیت کوین و غیر متمرکز بودن آن، اکثر صندوق‌های بازنشستگی و گریزگاه‌های مالیاتی در جهان اجازه خرید رمز ارز BTC را نمی‌دهند. در طرف مقابل، معامله ETF ارز دیجیتال بیت کوین در بورس‌های سنتی احتمال نظارت و قانون‌گذاری توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار را داشته و مشمول پرداخت مالیات خواهد شد.

۴. لیکوییدیتی بیشتر

بازارهای بورس نسبت به صرافی‌های رمز ارزی لیکوییدیتی و قدرت نقدینگی بیشتری دارند که خرید و فروش ETFها را بسیار راحت‌تر می‌کند.

نکات منفی صندوق ETF بیت کوین

معایب صندوق قابل معامله ارز دیجیتال BTC نیز به شرح زیر است:

۱. کارمزد مدیریت

صندوق های ETF بیت کوین معمولا مشمول پرداخت کارمزد مدیریت هستند. به همین خاطر، داشتن مقدار بالای سهام ETF بیت کوین، با گذشت زمان به کارمزدهای بالای مدیریت منجر خواهد شد.

۲. نادرستی و عدم دقت

با اینکه ETF های ارز دیجیتال قیمت دارایی مربوط به خود را دنبال می‌کنند، اما امکان وجود چند دارایی در یک سفارش برای تنوع‌بخشی به پورتفو هم وجود دارد. به همین دلیل، مثلا رشد ۵۰ درصدی قیمت بیت کوین ممکن است به خاطر وجود چند دارایی دیگر به صورت دقیق و درست در ارزش صندوق مربوطه اعمال نشود. بنابراین، با اینکه ETFهای بیت کوین برای دنبال کردن قیمت این ارز دیجیتال ساخته شده‌اند، اما عدم دقت در آن‌ها نیز وجود دارد.

۳. محدود کردن معامله رمز ارزها

بیت کوین را می‌توان با انواع کریپتوکارنسی‌ها مانند اتریوم، لایت کوین، ریپل و بسیاری دیگر معامله کرد. اما صندوق قابل معامله ارز دیجیتال BTC به خاطر ایجاد صرفا یک صندوق برای دنبال کردن قیمت این رمز ارز، برای ترید با دیگر ارزهای رمزپایه ساخته نشده است.

۴. عدم مالکیت بیت کوین

BTC یک پوشش ریسک در برابر بانک‌های مرکزی، ارزهای فیات و سهام است. بیت کوین به خاطر استقلال خود از بانک‌های مرکزی، راهی جهت کاهش ریسک‌های مربوط به سیستم‌های مالی فراهم می‌کند. این ارز دیجیتال همچنین با ارائه حریم خصوصی از طریق بلاک چین، از کاربران و سرمایه‌ گذار محافظت می‌کند. صندوق قابل معامله قانونی و نظارت‌شده بیت کوین، این مزایا را از بین می‌برد.

۵. ترید در ساعات خاص

ETFها را تنها در ساعات معاملات بازار می‌توان خرید و فروش کرد، اما بازارهای ارز دیجیتال به صورت ۲۴/۷ فعال هستند. این یعنی مثلا گاهی اوقات در زمان سقوط یا صعود شدید قیمت BTC باید چند ساعت منتظر مانده تا بازار باز شود و سپس اقدام به خرید یا فروش نمایید.

۶. احراز هویت

شما برای معامله صندوق‌های قابل معامله ارز دیجیتال BTC باید مراحل احراز هویت را طی کرده اما برای خرید یا فروش بیت کوین، این کار به صورت ناشناس نیز امکان‌پذیر است.

وضعیت قانونی صندوق های قابل معامله اسپات و فیوچرز بیت کوین

به طور کلی، وقتی مردم در مورد صندوق ETF بیت کوین صحبت می‌کنند، معمولا منظورشان ETF در بازارهای آمریکا است. با این وجود صندوق‌های قابل معامله در بازارهای مختلف وجود دارند. به عنوان مثال، اولین صندوق قابل معامله رمز ارز BTC در بازار سهام کانادا راه‌اندازی شد. نام این صندوق Purpose Bitcoin ETF بود و در بورس اوراق بهادار تورنتو یا به اختصار BTCC، قابل معامله است.

حتی در این شرایط باز هم بیشتر نگاه‌ها به قانون‌گذاران آمریکا است، زیرا بزرگترین بازار مالی در جهان محسوب می‌شود. یک صندوق ETF بیت کوین در آمریکا می‌تواند این رمز ارز را به عنوان یک دارایی سرمایه‌گذاری تایید کند. البته چندین تلاش برای راه‌اندازی این نوع  صندوق قابل معامله در آمریکا انجام شده، اما تاکنون همه آن‌ها توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) رد شده‌اند.

پایان مطلب/س.آ