دلایل سفر " انریکه مورا " به ایران؟

به گزارش تلنگر؛ معاون دبیر کل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا که وظیفه هماهنگی مذاکرات وین را بر عهده دارد باهدف گفت‌وگو برای بستن مسائل باقی‌مانده و جمع‌بندی مذاکرات رفع تحریم‌ها که پس از ماه‌ها چانه‌زنی‌های دیپلماتیک به مرحله پایانی رسیده، راهی ایران شده است.

دو هفته از وقفه ایجادشده در مذاکرات برجامی در وین می‌گذرد و دست‌یابی به توافق نهایی همچنان در انتظار گام‌های امریکا و ایران است. همه اطراف پذیرفته‌اند که آنچه در سال‌های گذشته با خروج آمریکا از برجام رخ داد نباید تکرار شود. جوسب بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دریکی از تماس‌های تلفنی اخیر خود با وزیر امور خارجه کشورمان اظهار کرد که اتحادیه اروپا از مطالبه ایران برای اخذ تضامین اقتصادی از آمریکا حمایت می‌کند.

وی گفت: مذاکرات وین در نقطه حساسی قرار دارد و اکنون آمریکا و ایران در تبادل پیام‌ها باید انعطاف‌پذیری بیشتری از خود نشان دهند و تلاش کنند که بر محدودیت زمانی غلبه کنند. وی بابیان اینکه «موضوع تضمین اقتصادی برای ایران مهم است» افزود: ما از تحقق آن حمایت می‌کنیم و به تلاش‌ها برای رسیدن به توافق ادامه خواهیم داد، زیرا مسیر طولانی را طی کرده‌ایم.

دور هشتم مذاکرات رفع تحریم‌ها که از ششم دی‌ماه سال گذشته آغاز شد، ۲۰ اسفند ۱۴۰۰ به پیشنهاد مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا وارد یک دوره تنفس شد و مذاکره‌کنندگان برای مشورت‌های سیاسی به پایتخت‌ها بازگشتند.

قریب به‌اتفاق کشورهای مشارکت‌کننده در گفت‌وگوها، خواهان جمع‌بندی سریع‌تر مذاکرات هستند اما ایالات‌متحده که عامل اصلی وضع کنونی است حاضر به برداشتن گام‌های اعتمادساز نیست و به دلیل تناقض در رفتار، تعصبات غلط، تعلل در تصمیم‌گیری، زیاده‌خواهی و طرح درخواست‌های جدید، مخل روند جمع‌بندی گفت‌وگوها شده و دست‌یابی به توافق نهایی را با چالش مواجه کرده است.

«جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا روز گذشته اعلام کرد که در مذاکرات وین در چند مسئله ضروری پیشرفت قابل‌توجهی به‌دست‌آمده اما هنوز مسائلی باقی‌مانده است. وی مدعی شد: البته اگر دیپلماسی موفق نشود ما از نزدیک با شرکای بین‌المللی خود کار خواهیم کرد تا فشار را بر ایران افزایش دهیم.

ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز روز قبل از آن، در نشستی با خبرنگاران گفته بود که دستیابی به یک توافق نه قریب‌الوقوع است و نه قطعی. وی مدعی شد که ایالات‌متحده برای هر دو سناریوی بازگشت یا عدم بازگشت به برجام آماده است.

این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده که اسیر تهدیدها و ضرب‌الاجل‌های ساختگی در مذاکرات نشده و تا زمان تأمین مطالبات قانونی و منطقی خود و دستیابی به «توافق قوی» در مذاکرات وین می‌ماند.

ایران به‌رغم اقدامات غیرقانونی آمریکا حداکثر شجاعت و بصیرت خود را با موافقت برای مشارکت در مذاکرات وین نشان داد و اینک این انتظار مشروع را دارد تا طرف مقابل رویکرد مسئولانه‌ای را در پیش‌گرفته و مسیر تحریم‌های غیرقانونی را معکوس کند.

هفته پیش رئیس گروه دوستی پارلمانی اتریش و ایران اظهار کرد که وین به سهم خود از ایالات‌متحده خواسته تا به توافقات بین‌المللی احترام گذاشته و به برجام بازگردد.

«ولفگانگ گرستل» در گفت‌وگو با ایرنا مذاکرات جاری را «بسیار پیچیده» توصیف اما تصریح کرد: روشن است که هیچ جایگزینی برای آن وجود ندارد و اتریش همراه با شرکای خود در اتحادیه اروپا همواره خواستار حفظ برجام و اجرای کامل آن بوده است. وی خاطرنشان کرد که اتریش از ایالات‌متحده درخواست کرد که به توافق سال ۹۴ بازگردد.

در حال حاضر چشم‌انداز توافق در مذاکرات وین به دلیل تأخیر واشنگتن در اتخاذ تصمیم سیاسی همچنان مبهم است. اولویت ایران حل‌وفصل موضوعات باقی‌مانده‌ای است که در ردیف خطوط قرمز محسوب می‌شوند. ایران مواضع و دیدگاه‌های خود را در مورد آخرین جزئیات پیش‌نویس توافق نهایی به‌طرف مقابل اعلام کرده است.

وزیر امور خارجه ایران در سخنانی تصریح کرد که اگر طرف آمریکایی واقع‌بینانه عمل کند، جمهوری اسلامی ایران آماده است تا توافق را با حضور وزرای خارجه در وین نهایی کند. حسین امیرعبداللهیان بااین‌حال هشدار داده که طرح برخی درخواست‌های جدید از سوی آمریکا هیچ‌گونه توجیه منطقی نداشته و با مواضع این کشور در مورد دستیابی سریع به توافق در تناقض هست.

ناظران با گوشه چشمی به تعلل ایالات‌متحده در مذاکرات وین معتقدند که رئیس‌جمهور آمریکا تمایل چندانی برای استفاده از سرمایه سیاسی خود به‌منظور جبران اقدامات غیرقانونی دولت سابق این کشور علیه ایران و بازگشت به برجام ندارد. از نگاه آن‌ها اگر مذاکرات وین به توافق خوب منتهی نشود در آینده نه‌چندان دور، دولت فعلی آمریکا نیز به دلیل عدم استفاده به‌موقع از فرصت دیپلماسی، احساس شکست خواهد کرد.

در چنین شرایطی، «انریکه مورا» هماهنگ‌کننده مذاکرات وین نسبت به چشم‌انداز مبهم توافق در مذاکرات هشدار داده و گفت که به تلاش‌ها برای بستن شکاف‌های باقی‌مانده در گفت‌وگوها ادامه می‌دهد. وی شب گذشته (جمعه) در تولیتی از برنامه سفرش به ایران و دیدار با علی باقری کنی مذاکره‌کننده ارشد ایران خبر داد و بر ضرورت جمع‌بندی گفت‌وگوها تأکید کرد.

ایران آخرین پیشنهادها خود را برای رسیدن به توافق از طریق هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا به‌طرف آمریکایی ارائه و به‌صراحت اعلام کرده که از خطوط قرمز خود عبور نخواهد کرد. وزیر امور خارجه هم تأکید کرده است؛ اگر طرف آمریکایی اراده لازم را برای حل‌وفصل مسائل باقی‌مانده داشته باشد ایران آمادگی دارد تا در نخستین فرصت با حضور وزرا در وین روز جمع‌بندی و تصمیم نهایی را برگزار کند و به نقطه پایانی توافق برسیم.

انتهای گزارش// ا.م