به گزارش تلنگر؛ (به انگلیسی: Chemex Coffeemaker) یک قهوهساز دستی است که به روش ریختن آب بر روی پودر قهوه عمل میکند. این روش را پیتر شلمبوم در سال ۱۹۴۱ اختراع کرد که توسط شرکت کمکس در شیکوپی، ماساچوست به صورت صنعتی توسعه یافت.
در سال ۱۹۵۸ طراحان مؤسسه فناوری ایلینوی این قهوهساز را به عنوان یکی از بهترین اختراع دنیای مدرن معرفی کردند و یک نمونه از این قهوهساز در موزه هنر مدرن جای دارد.
قهوهساز کمکس شامل یک قیف شیشهای و فیلتر ساخته شده از الیاف کاغذ با ضخامت بیشتر از کاغذ معمولی است که بیشتر روغن قهوه را میگیرد در نتیجه طعم قهوه با قهوههای دیگر تفاوت دارد. همچنین فیلترهای ضخیمتر کمکس میتوانند کفستول موجود در روغن قهوه را بگیرند.
اگر به شکل ظاهری این ابزار توجه کنید ممکن است به یاد ساعتهای شنی بیفتید. این ابزار از سه قسمت تشکیل شده است:
1- گوی در قسمت پایینی که محل تشکیل نوشیدنی نهایی است
2-گوی در قسمت بالایی که محل ریختن آب داغ و پودر قهوه روی فیلتر کاغذی است
3_کمری باریک در قسمت میانی که فیلتر کاغذی در این قسمت ثابت میشود. اطراف این کمر با تسمه چرمی احاطه شده است البته مدل کاملا شیشهای کمکس فاقد تسمه چرمی است.
یکی از ویژگیهای تهیه قهوه با کمکس، داشتن نوشیدنی با روغن کم است.
در این ابزار به دلیل استفاده از فیلترهای کاغذی، روغن قهوه تا مقداری، در فیلتر باقی میماند و نوشیدنی نهایی کمی رقیقتر میشود.
برای هر بار استفاده از این ابزار باید از فیلترهای جداگانهای استفاده کنید. این فیلترها معمولا از جنس کاغذ هستند، البته کمی از کاغذ معمولی، ضخیمتر هستند. شرکتهایی که کمکس را تولید میکنند اغلب فیلترهای آن را نیز تولید و به بازار عرضه میکنند.
دم کردن قهوه با هر دو دستگاه مراحل یکسانی دارد.
کافی ست قهوه را آسیاب کنید، فیلتر مخصوص دستگاه را بر روی آن قرار دهید، آب جوش را به صورت مرحلهای بر روی پودر قهوه بریزید و سپس اجازه دهید عصاره گیری قهوه کامل شود. معمولا برای داشتن طعم خالص و یکدست از قهوه تک خواستگاه (مسلما قهوههای ترکیبی طعم خالصی را به شما نخواهند داد) استفاده میشود.
ابتدایی تفاوت به مدت زمان دم آوری در هر دو قهوه ساز بر میگردد.
قهوه ساز کمکس با مدت زمان حدودی ۵ الی ۶ دقیقه و قهوه ساز وی ۶۰ با مدت زمان حدودی ۲ الی ۳ دقیقه
دلیل این تفاوت به طراحی قیف هر دو قهوه ساز برمی گردد.
در وی ۶۰ شیارهایی وجود دارد که سبب میشود بین فیلتر و دیواره تا حدودی فاصله ایجاد گردد و قهوه با سرعت بیشتری نسبت به کمکس حرکت کند.
اما در کمکس فیلتر کاغذی کاملا به شیشه مجاور خود چسبیده و قهوه با سرعت کمتری نسبت به وی ۶۰ حرکت میکند.
تفاوت دوم به نوع فیلتر استفاده شده در هر دو قهوه ساز بر میگردد.
ضخامت فیلتر کاغذی در کمکس بیشتر از وی ۶۰ هست در نتیجه قهوه کمکس به دلیل عبور از فیلتر کاغذی ضخیم تر، طعم خالص تری دارد.
همچنین ضخامت بیشتر کاغذ باعث میشود روغن و مواد حلال در آب قهوه بیشتر گرفته شوند، درنتیجه قهوه طعم خالص تری خواهد داشت.
به دلیل طول کشیدن بیشتر کمکس، میزان بیشتری از چربی و اسیدیته قهوه توسط فیلتر ۳ لایه جذب میشود.
در نتیجه دان قهوه استفاده شده در کمکس بهتر است دارای اسیدیته و چربی بیشتری باشد.
نکته:
به منظور جلوگیری از ایجاد طعم کاغذ در نوشیدنی قهوه، قبل از استفاده از فیلترهای کاغذی، آنها را با آب داغ خیس کنید. (البته اگر فیلتر قهوه ساز شما از نوع استیل نباشد)
با وجود اینکه بسیاری از افراد طعم قهوه تهیه شده با استفاده از این دو قهوه ساز را تقریبا مشابه میدانند، اما در حقیقت قهوه تهیه شده با استفاده از کمکس کمی متعادلتر، شفافتر و ملایمتر است، دلیل این امر همانطور که گفته شد فیلترهای ضخیمتر کمکس در مقایسه با v۶۰ است که مانع از عبور روغنها و ذرات ریز قهوه به نوشیدنی میشود.
با وجود اینکه بسیاری از افراد تصور میکنند برای کمکس و v۶۰ از درجه آسیاب یکسان استفاده میشود، اما آسیاب مناسب برای استفاده در کمکس کمی درشتتر از v۶۰ است.
درجه آسیاب مناسب برای کمکس مدیوم درشت است و هرچه آسیاب درشتتر باشد طعم قهوه شفافتر خواهد بود.
درجه آسیاب مناسب برای v۶۰ مدیوم شبیه به دانههای شکر است و هرچه درجه آسیاب درشتتر باشد نوشیدنی نهایی طعم ضعیفتری خواهد داشت.
نکته:
قهوه ساز هاریو V۶۰ باید آسیاب دستی و کتری مخصوص داشته باشید تا بتوانید سایز قهوه را مطابق با استفاده در هاریو V۶۰ آسیاب کنید.
در هر دو قهوه ساز اندازه قهوه آسیاب شده خیلی ریز، میتواند فیلتر را مسدود کند و یا اندازه خیلی درشت تنها به شما خروجی آب قهوهای رنگ دهد و قهوه تان بخوبی دم نکشد.
نوع آسیاب: مدیوم درشت
نوع رست: روشن، مدیوم یا تیره (هر سه نوع را میتوانید استفاده کنید)
زمان دم آوری: ۵ الی ۶ دقیقه
طعم و غلظت: قهوهای شفاف و خوش طعم بدون هیچ تلخی آزاردهندهای
اندازههای موجود: ۳ کاپ – ۶ کاپ – ۸ کاپ
طرز تهیه قهوه با کمکس یکی از روشهای مربوط به موج سوم قهوه است و به روش تهیه آن روش پور اور (Pour Over) گفته میشود.
یادگیری کار با کمکس کمی چالشبرانگیز است، اما اکثر کسانی که در خانه قهوه دم میکنند، پس از مدتی تمرین به راحتی میتوانند با آن کار کنند. اگر آماده هستید با هم شروع میکنیم.
دستورالعمل ما در این آموزش کاملا قابل تنظیم است: فقط برای هر ۱۶ گرم آب از ۱ گرم قهوه استفاده کنید.
قهوهساز کمکس
فیلتر کاغذی مخصوص
کتری آب جوش مخصوص قهوه
ترازو
پودر قهوه که با درجه متوسط آسیاب شده باشد: در حدود ۴۰ گرم
فیلتر کاغذی را روی دستگاه تنظیم کنید تا دهانه آن را پوشش دهد.
روی فیلتر مقداری آب جوش بریزید و پس از چند ثانیه آب را از درون دستگاه خارج کنید. با این کار هم طعم کاغذی فیلتر از بین میرود و هم دستگاه گرم میشود. پس از تخلیه آب، کمکس را روی یک ترازوی آشپزخانه یا کافه قرار دهید.
دانههای تازه رست شده قهوه را با درجه متوسط آسیاب کنید. برای دم کردن قهوه با کمکس، پودر قهوه باید کمی درشت باشند.
فیلترهای کاغذی Chemex با ضخامت و شکلی طراحی شدهاند که میتوانند جریان حرکت آب در میان دانههای قهوه را محدود کنند؛ بنابراین اندازه درشت متوسط دانهها باعث میشود حرکت آب جریان داشته باشد.
اگر به نکات زیر توجه کنید، قهوه شما به خوبی دم میکشد و شکوفا میشود:
دمای آب باید ۲۰۰ درجه فارنهایت معادل ۹۳ درجه سانتیگراد باشد؛ بنابراین باید پس از جوش آمدن آب، کتری را از روی حرارت بردارید، بیست ثانیه صبر کنید و سپس آب را روی پودر قهوه بریزید.
ریختن آب جوش ۱۰۰ درجه روی پودر، به طعم قهوه آسیب میزند.
تایمر را تنظیم کنید و به آرامی مقدار کمی آب تصفیهشده، حدودا دو برابر وزن قهوه (حدود ۳ اونس یا ۸۴ گرم)، روی فیلتر بریزید. در حدی که قهوه درون فیلتر خیس شود.
مطمئن شوید که آب روی همه قسمتها ریخته شده و هیچ جا خشک نمانده است. کتریهای مخصوص قهوه، به دلیل گردنه بلند و باریکی که دارند برای این کار بسیار مناسب هستند.
در این مرحله میتوانید حبابهای دی اکسید کربن را که از قهوه خارج میشوند ببینید، به ویژه اگر از قهوه تازه استفاده کرده باشید.
سی ثانیه صبر کنید.
به آرامی آب را با حرکت مارپیچ یا دَوار روی فیلتر کمکس بریزید تا سطح آب به حدود یک سانتیمتر در زیر لبه بالای قهوهساز برسد. وقتی سطح آب و قهوه تقریبا به دو سانتیمتر رسید، دوباره آب بریزید. این کار را تا زمانی که آب تمام شود ادامه دهید.
هر مقدار آبی که استفاده میکنید، باید در مدت دو دقیقه روی فیلتر ریخته شود.
منتظر بمانید و کمکس را تحت نظر داشته باشید. وقتی آب به حدی از فیلتر رد شد که میتوانستید پودر قهوه را ببینید، فیلتر را بردارید و تفاله قهوه را دور بریزید. چند قطره آخر ممکن است کمی تلخ باشد.
این فرایند قاعدتا مدت زمانی بین ۳:۳۰ تا ۴:۳۰ دقیقه طول میکشد. اگر بیشتر از این طول کشید، لازم است دفعه بعد قهوه را کمتر آسیاب کنید یا آب را سریعتر روی پودر قهوه بریزید. اگر کمتر از این مدت طول کشید، دفعه بعد آب را آهستهتر بریزید یا قهوه را بیشتر آسیاب کنید.
Chemex یک ظرف زیبا برای سرو قهوه است بنابراین میتوانید آن را مستقیما سر میز بیاورید. اگر مایل به این کار نبودید، قهوه را درون لیوان بریزید و همان لحظه سرو کنید.
انتهای مطلب/ی.ن