نوروز در کردستان چگونه است؟

به گزارش تلنگر؛ نوروز در کردستان حال و هوای دیگری دارد؛ جشنی که گویی از همان زمان آغازش در دوران مهرگان تا به امروز در میان این قوم دست نخورده باقی مانده است و کردها توانسته اند این جشن باستانی را با همان آداب و رسوم گذشته خود حفظ کنند.

اقوامی که در منطقه کوهستانی زاگرس زندگی می‌کنند به دلیل داشتن شرایط سخت در گذشته تاریخی خود اهمیت بیشتری به خیلی از موارد می‌دهند. یکی از این موارد نگهداری از آتش است. در طی دوران بدوی انسان ها همواره چند چیز از اهمیت زیادی برخوردار بود؛ اول غذا و بعد از آن آتش، پس طبیعی است که انسان به احشام اهلی شده ، زمین هایی برای زارغت و آتشی برای کرم کردن اهمیت فراوانی بدهد. دلیلی که کردها به این مقوله اهمیت بیشتری می دادند کمبود زمین زراعی و سخت بودن شرایط محل سکونتشان در این منطقه بود.

در این منطقه آتش برای ایجاد گرما مخصوصا در زمستان اهمیت بسیاری داشت. به دلیل نبود ابزارهای ایجاد آتش و یا کم بودن آن مردم مجبور بودند که برای آتش نگهبانی بگذارند تا همواره برافروخته بماند. برای این مهم در خانواده ها و قبیله ها همواره افرادی مسئول پاسداری و نگهبانی از آتش بودند. در طی دوران این کار به امری مقدس تبدیل شد.

رویش گیاهان نماد نوروز در گذشته بود

در گذشته دور روز خاصی برای نوروز وجود نداشت و در هر منطقه‌ای بنا بر شواهد محیطی آمدن فصل تازه را جشن می‌گرفتند. جالب است بدانید در تاریخ باستان سال به دو فصل سرد و گرم تقسیم می‌شد و که گاهی بیش از 6 ماه هم بود.

داستان نوروز زود هنگام در برخی روستاهای کردستان چیست؟

جالب است بدانید که در برخی روستاهای کردستان زودتر از سال نو به استقبال نوروز می‌روند که این موضوع امروز از جذابیت های این روستاها است. در واقع به دلیل رویش سبزه در دشت ها و کوه ها که نوید بخش بهار است در روستاها کردستان آئین نوروز برگزار می‌شود. امروزه نیز با رویش گیاهان و سبزه‌ها در بسیاری از روستاها نوروز جشن گرفته می‌شود و به همین دلیل تاریخ آن با زمان عمومی نوروز متفاوت است. به عنوان مثال در روستا‌ی دیوزناو در روز یکم اسفند جشن نوروز برگزار می‌شود و در روستای پالنگان پانزدهم اسفند نوروز را جشن می‌گیزند.

سنت کاشتن سبزه از کجا آمده است؟

از زمان ابداع تقویم شمسی و مشخص کردن زمان دقیق برای نوروز؛ در مناطقی که هنوز رنگ و بوی بهاری نگرفته بودند و سبزه‌ای برای نوید فرا رسیدن نوروز وجود نداشت، برای استقبال از نوروز مردم ابتکاری به خرج دادند و با کاشتن سبزه به استقبال نوروز رفتند. با گذشت زمان این ابداع به رسوم نوروز اضافه شد و حتی در مناطقی که در آن زمین سبز شده باشد نیز سبزه با همان سبک قدیمی که در خانه رویانده می‌شود در سفره هفت سین وجود خواهد داشت.

در کردستان رسم سفره هفت سین نداریم

چیدن سفره هفت سین همیشه از موضوعات است که مورد علاقه فرزندان و جوانان است. اما جالب است بدانید در کردستان  امروزه نیز با وجود ورود هفت سین به آداب به جز چند شهر کُردنشین که بعضی خانواده‌ها سفره‌ی هفت سین می‌چینند، اما در اغلب منطقه‌های کردنشین چیزی به نام سفره هفت سین و ماهی و ساعت و سکه و این مسایل وجود ندارد. تصور می‌رود که هفت سین به شکل امروزی آن، در قدیم وجود نداشته و بدعت چند صد ساله‌ی این اواخر ما بیش نیست.

کردها چهارشنبه سوری ندارند

بر خلاف بیشتر مناطق کشور کردها چهارشنبه سوری ندارند. در واقع مردم کردستان دقیقا روز نوروز آتش روشن می کنند و طی یک رقص آئینی و بزمی که اتفاق می‌افتد نوروز جشن گرفته می شود .

کردها به جز این مراسم رسم دیگری دارند به نام " چهارشنبه کوله " . از زمان قدیم چهارشنبه نمادی از پلیدی و نحسی بوده که به شمایل دیو می نموده است. به همین علت در مناطق کردنشین چهارشنبه پایان سال خانه را جارو می کنند تا پلیدی و آلودگی از حانه بیرون رود. جالبت است بدانید این مراسم با جارو دستی اتفاق می‌افتد و پس از آن که جارو کشیدن خانه تمام شد، جارو را در کوزه ای قدیمی آتش می زدند و کوزه ای که خاکستر آتش در آن باقی مانده بود را در بیرون خانه به زمین می زدند تا بکشند.

"خوانچه" هدیه ای برای تازه عروس ها برای نوروز در کردستان

معمولا در نوروز تازه عروس ها در تمام کشور به رسم ادب و تبریک کادویی دریافت می کنند. این رسم در بین کردها به خوانچه معروف است. خوانچه به بردن عیدانه برای نوعروس‌ها و دختران نامزد کرده می‌گویند که طی مراسمی خانواده داماد خوانچه را آماده کرده و به عروس پیشکش می کند. خوانچه شامل کله قند، لباس، عطر، آینه، آجیل، میوه، شیرینی و حتی غذا است.

در کنار این موضوع زنان این منطقه در روز آخر سال، تخم مرغ می‌پختند و سپس با پوست پیاز یا رنگ‌های رنگرزی آن‌ها را تزیین می‌کردند، این تخم مرغ‌ها، آجیل، خشکبار، شکلات و شیرینی را در ظرفی به عنوان عیدانه برای همسایه خود می‌بردند.

پیشکش رفتگان در نوروز

مردم کردستان یک روز مانده به تحویل سال و یا آخرین شب جمعه سال به سر مزار مردگان خود می‌رفتند و فاتحه‌ای نثار روح درگذشتگان می‌ کنند.

در کنار این موضوع مرسوم است که برای خانواده‌های عزادار لباس نو می‌بردند تا لباس عزا را از تنشان به در آورده و لباس شادی بر تنشان کنند یا به احترام خانواده‌هایی که عزادار هستند و اولین جشن مرده (نوجشن) آن‌ها محسوب می‌شد همسایه آن‌ها آتش نوروز را برپا نمی‌کند.

رشته پلو غذای روز عید کردها

برپا کردن سفره هفت سین در گذشته‌های دور در منطقه کردستان مرسوم نبوده و نهار روز عید هم در بیشتر مناطق استان معمولاَ رشته پلو بوده است.

در روز جشن نوروز خانواده‌ها به دور یکدیگر جمع شده و عید را تبریک می گویند، مرد‌ها هم به خدمت بزرگان شهر می‌رسیدند و فرا رسیدن سال تازه را تبریک می‌ گویند.

انتهای گزارش/ ا.م