تلاطم‌های بازار برای چیست؟

وضعیت امروز در بازار سکه و گرانی های دیگر، غیرقابل پیش بینی بود. همین که دولت «مدتی قیمت ارز را ثابت نگه داشت باعث این تلاطم شد.»

اگر دولت از همان ابتدا، مطابق بازار نرخ ارز را تعیین می کرد، این اتفاق رخ نمی داد.

به گزارش تلنگر، از معظلات اقتصادی lما، حجم بالای نقدینگی است که در این زمینه ارز و اتومبیل بسیار کارساز بوده؛ نقدینگی نسبت به ابتدای دولت از دو برابر هم بیشتر شده در حالی که تولید ما دو برابر نشده. یک علت عمده این است که برای سپرده های بانکی، سود هنگفتی پرداخت می شود. برآورد می شود که سیستم مالی ما سالیانه حدود 200 هزار میلیارد تومان سود سپرده  می دهد. این پول باعث می شود فشار به سایر بخش ها بیشتر شود.

هرجا دولت خواسته کنترل کند، برعکس جواب داده است. یعنی این سیستم کنترلی جواب نداده است.

ارز باید تک نرخی می شد و از این نظر مشکلی با این تصمیمی وجود ندارد اما آنچه که اقتصاد می‌گوید ساختار عرضه و تقاضا است؛ در نتیجه نرخ ارز را باید بازار تعیین کند و دولت هم از آن تبعیت کند.

این کار دولت که برای گران نشدن کالاهای اساسی مابه التفاوت آن را به صورت سوبسید پرداخت کند، کار بدی نیست. این شاید کمی معقول تر و منطقی تر بود تا اینکه یک نرخ پایینی برای دلار تعیین کنیم و مشاهده کردیم که بازار هم از آن تبعیت نکرد.

اما راهکار چیست و در شرایطی که بان‌های ما بنگاه اقتصادی شده‌اند و پتروشیمی و صرافی و شرکت‌های هولدینگی دارند چگونه می‌توان این وضع را سامان داد؟ راهکار ساده است؛ در اکثر کشورها نه تنها سودی برای سپرده ها نمی دهند بلکه پولی به عنوان هزینه نگهداری می‌گیرند. ما باید به این سمت برویم که سود سپرده را پایین بیاوریم تا به تبع آن سود تسهیلات نیز پایین آمده و در نهایت تولید به حرکت بیفتد. در حال حاضر تولید  توجیهی ندارد زیرا هزینه تمام شده آن بالاست.

در کشور چین که سود سپرده در آن بالاست، سود 5 درصدی داده می شود، در ژاپن این رقم صفر است و در اروپا یک یا دو درصد است. ما باید سیاست کلی خود را بر اساس تولید تنظیم کنیم.  

ما در حرف از تولید داخلی حمایت می‌کنیم اما عمل ما و ساختار عملیاتی ما چیز دیگری است ، قوانین ما به نحوه گیری برخورد می‌کنند، سنگ که از جلوی پای تولید کننده بر نمی‌دازند هیچ، سنگ هم می‌اندازند.  

در حال حاضر ما آدرس غلط می دهیم. یعنی می گوییم ایها الناس پول خود را در بانک بگذارید و سودش را بگیرد. اکنون که آدرس غلط تری هم داده ایم و گفته ایم پول خود را بیاورید ارز و دلار بگیرید که سود آن برای شما بیشتر است. باید کاری کنیم که این پول ها به سمت تولید هدایت شود.

در غیر این صورت ما بنگاه اقتصادی بزرگی به نام بانک داریم که بیش از پیش ضمام امور اقتصادی کشور را در دست می‌گیرد. بنگاهی که با پول مردم به خود وام می‌دهد، از خود سود می‌گیرد و برای سهامدارانش سودهای گزاف به همراه دارد. ساختاری که فاصله طبقاتی را به مراتب بیشتر می‌کند.