بررسی اثر قهوه بر سلامت دندان؛ آیا قهوه برای دندان ها مضر است؟

در این مطلب از تلنگر به بررسی اثر قهوه بر سلامت دندان خواهیم پرداخت. قهوه نوشیدنی‌ای که در سراسر جهان محبوب است، هر روز توسط میلیون‌ها نفر مصرف می‌شود. از کافه‌های دنج شهری گرفته تا خانه‌های سنتی، قهوه بخشی جدایی‌ناپذیر از سبک زندگی روزمره شده است. در بسیاری از کشورها، نوشیدن قهوه نه‌تنها یک عادت غذایی بلکه یک فرهنگ محسوب می‌شود. این نوشیدنی رایج صبحگاهی، علاوه‌بر انرژی‌بخشی، تأثیراتی متنوع بر بدن و ذهن انسان دارد.

اما در کنار تمام فوایدی که برای قهوه عنوان می‌شود، یک پرسش مهم همچنان مطرح است:
آیا قهوه برای سلامت دندان‌ها مضر است؟

اثر قهوه بر سلامت دندان

اثرات کوتاه‌مدت قهوه بر دندان‌ها

در همان چند دقیقه‌ی اولیه پس از نوشیدن قهوه، چند اتفاق مهم در محیط دهان می‌افتد:

الف) تغییر pH دهان

قهوه به‌طور طبیعی اسیدی است. میانگین pH قهوه بین ۴.۸ تا ۵.۱ است. این عدد پایین‌تر از pH خنثی (۷) بوده و به معنای ایجاد محیطی اسیدی در دهان است. محیط اسیدی:

• مینای دندان را نرم و شکننده می‌کند.

• زمینه را برای فعالیت باکتری‌های مضر دهانی آماده می‌سازد.

• در صورتی که پس از مصرف قهوه بلافاصله مسواک زده شود، مینای نرم شده ممکن است ساییده شود.

ب) کاهش بزاق و خشکی دهان

قهوه خاصیت ادرارآور دارد، به همین دلیل می‌تواند باعث کاهش سطح آب بدن و به تبع آن کاهش ترشح بزاق شود. بزاق یکی از مهم‌ترین عناصر محافظ دهان است چون:

• به تعادل pH کمک می‌کند.

• ذرات غذایی و اسیدی را از سطح دندان پاک می‌کند.

• حاوی آنزیم‌های ضدباکتری است.

کاهش بزاق باعث افزایش خطر پوسیدگی، بوی بد دهان، و التهاب لثه می‌شود.

ج) رنگ گرفتن سطح دندان

یکی از اولین اثرهای قابل‌مشاهده قهوه، تغییر رنگ دندان‌هاست. قهوه حاوی ترکیبات رنگ‌دانه‌ای مانند تانن‌ها و پلی‌فنول‌هاست که در مینای دندان نفوذ می‌کنند. این لکه‌ها در ابتدا سطحی‌اند اما با تکرار مداوم نوشیدن قهوه، تثبیت شده و به‌سختی از بین می‌روند.

اثرات بلندمدت مصرف قهوه بر سلامت دندان‌ها

اگر قهوه به‌طور مداوم و بدون رعایت بهداشت دهان و دندان مصرف شود، آثار زیر ممکن است در بلندمدت ایجاد شوند:

الف) زردی یا قهوه‌ای شدن دندان‌ها

در اثر تجمع لایه‌های رنگ‌دانه‌ای، دندان‌ها از سفید به زرد و سپس به قهوه‌ای یا حتی خاکستری متمایل می‌شوند.
در این مرحله معمولاً:

• مسواک و نخ دندان کارساز نیستند.

• نیاز به سفیدکننده‌های دندانی یا درمان‌های زیبایی مثل بلیچینگ و لمینیت وجود دارد.

ب) تضعیف و نازک شدن مینای دندان

قرارگیری مداوم مینای دندان در برابر محیط اسیدی، باعث فرسایش تدریجی آن می‌شود.
مینای دندان مانند شیشه‌ است: اگرچه سخت است، اما وقتی نازک شود، سریع‌تر ترک می‌خورد یا می‌شکند.

فرسایش مینای دندان:

• حساسیت دندانی را افزایش می‌دهد.

• احتمال پوسیدگی دندان را بالا می‌برد.

• ظاهر دندان را مات و کدر می‌کند.

ج) افزایش ریسک پوسیدگی

قهوه به تنهایی قند ندارد، اما بیشتر افراد آن را با شکر، شیر یا طعم‌دهنده مصرف می‌کنند. این ترکیبات شیرین، مخصوصاً در قهوه‌های فوری و شیرین‌شده:

• منبع تغذیه باکتری‌های مضر هستند.

• تولید اسید در دهان را افزایش می‌دهند.

• پوسیدگی را تسریع می‌کنند.

نکته مهم: حتی اگر قهوه را تلخ بخورید، اثر اسیدی آن همچنان می‌تواند به مرور زمان آسیب‌زا باشد.

د) تأثیر روی لثه‌ها

قهوه سیاه ممکن است در برخی افراد باعث تحریک یا خشکی لثه‌ها شود. اگر هم‌زمان با بهداشت ضعیف دهانی باشد، می‌تواند:

• به التهاب لثه (ژینژیویت) منجر شود.

• لثه را دچار خون‌ریزی کند.

• در نهایت به تحلیل رفتن لثه و ریشه‌نمایان شدن دندان‌ها بیانجامد.

قهوه داغ یا قهوه سرد: کدام خطرناک‌تر است؟

جالب است بدانید دمای نوشیدنی هم می‌تواند بر شدت اثر آن روی دندان‌ها تأثیر بگذارد:

• قهوه داغ باعث باز شدن منافذ سطح مینای دندان می‌شود → نفوذ راحت‌تر رنگ‌دانه‌ها.

• قهوه سرد (مثل آیس‌کافی) اغلب با شکر بیشتر یا طعم‌دهنده‌های صنعتی همراه است → پوسیدگی بیشتر.

هر دو نوع در صورت مصرف مداوم بدون رعایت نکات بهداشتی می‌توانند به دندان‌ها آسیب بزنند.

سوالات متداول

در ادامه به برخی از سوالات پر تکرار شما پاسخ می دهیم:

آیا قهوه باعث پوسیدگی دندان می شود؟

بله، مصرف مداوم قهوه، به ویژه با افزودن شکر، می تواند خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد.

چگونه می توان لکه های قهوه را از دندان ها پاک کرد؟

روش های سفید کردن دندان، از جمله استفاده از خمیر دندان های سفیدکننده و درمان های حرفه ای دندان پزشکی می تواند به پاک کردن لکه های قهوه کمک کند.

آیا قهوه برای لثه ها مضر است؟

مصرف زیاد قهوه می تواند به التهاب لثه و کاهش تولید بزاق دهان منجر شود که برای سلامت لثه مضر است.

آیا قهوه بدون کافئین به دندان ها آسیب می زند؟

قهوه بدون کافئین نیز می تواند باعث بروز لکه ها شود، اما تأثیر منفی آن بر دندان ها و لثه ها ممکن است کمتر باشد.

آیا نوشیدن قهوه در دماهای بالا به دندان ها آسیب می زند؟

نوشیدن قهوه داغ می تواند به دندان ها آسیب برساند و همچنین باعث بروز حساسیت دندانی شود.

انتهای مطلب / ف.ر