بزهکاری چیست؟ شناخت عوامل و روش جلوگیری

به گزارش تلنگر؛ بزهکاری چیست؟ بزهکاری پدیده‌ای پیچیده و چند وجهی است که از دیرباز توجه جامعه‌شناسان، روانشناسان و حقوقدانان را به خود جلب کرده است. این پدیده نه تنها امنیت و آرامش فردی و اجتماعی را به مخاطره می‌اندازد بلکه هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی سنگینی را نیز بر جامعه تحمیل می‌کند.

در دنیای پیچیده و پرهیاهوی امروز شاهد افزایش نگران‌کننده جرم و بزهکاری به‌ویژه در میان نوجوانان هستیم. ورود روزافزون نوجوانان به کانون‌های اصلاح و تربیت زنگ خطری جدی برای جامعه به صدا درآورده است. این پدیده تلخ نشان می‌دهد که بسیاری از نوجوانان تحت تأثیر عوامل متعدد خانوادگی، اجتماعی و محیطی به سمت رفتارهای مجرمانه سوق داده می‌شوند.

شناخت دقیق بزهکاری، علل و عوامل مؤثر بر آن و یافتن راهکارهای مؤثر برای پیشگیری از این پدیده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که ما در این مقاله به تعریف دقیق بزهکاری پرداخته و سپس به بررسی عواملی که نوجوانان را به سمت ارتکاب جرم سوق می‌دهند خواهیم پرداخت. همچنین راهکارهایی برای مقابله با این معضل اجتماعی ارائه خواهد شد.

بزهکاری چیست؟

بزهکاری محصول تعارض و ناسازگاری فرد با هنجارها و قوانین اجتماعی است از دیدگاه حقوقی جرم به هر عملی اطلاق می‌شود که نظم عمومی را بر هم زده و آرامش و امنیت جامعه را به خطر اندازد. بر این اساس نوجوان بزهکار فردی است که با ارتکاب اعمال خلاف قانون مرتکب جرم شده و به همین دلیل مشمول مجازات خواهد بود.

با این حال ریشه‌های بزهکاری پیچیده‌تر از صرفاً یک عمل خلاف قانون است و عوامل متعدد فردی، اجتماعی و محیطی در بروز رفتارهای مجرمانه در نوجوانان نقش دارند. به عبارت دیگر شرایط اجتماعی و خانوادگی می‌تواند فرد را به سمت ارتکاب جرم سوق دهد. بزهکاری به عنوان یک رفتار ضد اجتماعی شناخته می‌شود زیرا نه تنها به حقوق فردی افراد دیگر آسیب می‌رساند بلکه به کل بافت اجتماعی نیز لطمه وارد می‌کند. با زیر پا گذاشتن ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی بزهکاری به انسجام و ثبات جامعه خدشه وارد می‌کند.

اگرچه تعاریف مختلفی از جرم ارائه شده است اما جوهر اصلی آن در همه تعاریف یکسان است و آنچه متفاوت است دلایل و انگیزه‌های افراد برای ارتکاب جرم است.

هر عملی که با باورها، ارزش‌ها، هنجارها و قوانین پذیرفته شده در یک جامعه مغایرت داشته باشد جرم محسوب می‌شود. رفتارهای ضد اجتماعی پدیده‌ای جهانی است که فراتر از مرزهای جغرافیایی و فرهنگی رخ می‌دهد و بسیاری از جرایم امروزه ریشه در تضاد ارزش‌ها، تلاقی فرهنگ‌ها و سردرگمی افراد در مواجهه با انتظارات متناقض جامعه دارند. این عوامل می‌توانند به ایجاد شکاف بین فرد و جامعه و در نتیجه بروز رفتارهای مجرمانه منجر شوند.

اهمیت شناخت عوامل بزهکاری

بروز جرم و بزهکاری نتیجه‌ی پیچیده‌ای از عوامل متعدد است که شامل عوامل محیطی، فرهنگی، روانی، اجتماعی و خصوصیات فردی می‌شود. اگر به تربیت صحیح نسل جوان توجه نکنیم احساس ناامنی در جامعه گسترش یافته و روزی خواهد رسید که جرایم به امری عادی تبدیل شوند.برای پیشگیری از بزهکاری شناخت دقیق روحیات کودکان و نوجوانان، توجه به نیازهایشان، فراهم کردن محیطی مناسب برای رشد و پرورش آن‌ها و انجام اقدامات پیشگیرانه در اولین نشانه‌های رفتارهای نابهنجار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

نقش مادر در شکل‌گیری شخصیت کودکان و نوجوانان بسیار مؤثر است. کودکان به طور ذاتی بزهکار متولد نمی‌شوند بلکه عوامل محیطی و تربیتی می‌توانند آن‌ها را به سمت رفتارهای ضد اجتماعی سوق دهند. کوچک‌ترین غفلت یا سهل‌انگاری در تربیت فرزندان می‌تواند آن‌ها را در مسیر انحراف قرار داده و آینده‌ی آن‌ها را به خطر اندازد.

راهکارهای مقابله با بزهکاری چیست

بزهکاری پدیده‌ای پیچیده و چند وجهی است که نیازمند رویکردی جامع و چندجانبه برای مقابله با آن است. در زیر به برخی از مهم‌ترین راهکارها اشاره می‌شود:

پیشگیری اولیه

• تقویت بنیان خانواده: آموزش مهارت‌های فرزندپروری به والدین، ایجاد محیطی امن و صمیمی در خانواده و تقویت ارتباط بین اعضای خانواده.
• بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی: کاهش فقر، ایجاد فرصت‌های شغلی، کاهش نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی.
• تقویت مشارکت اجتماعی: ایجاد حس تعلق و مسئولیت‌پذیری در افراد، تقویت سازمان‌های مردم‌نهاد و تشویق مشارکت اجتماعی.
• ارتقای سطح فرهنگ و آگاهی عمومی: آموزش مهارت‌های زندگی، افزایش آگاهی در مورد عواقب بزهکاری، ترویج ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی.
• توسعه امکانات تفریحی و ورزشی: فراهم کردن فضاهای مناسب برای پر کردن اوقات فراغت جوانان و نوجوانان.

پیشگیری ثانویه

• شناسایی زودهنگام افراد در معرض خطر: شناسایی نوجوانانی که دارای رفتارهای پرخطر هستند و ارائه خدمات حمایتی به آن‌ها.
• تقویت برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای در مدارس: آموزش مهارت‌های اجتماعی، عاطفی و حل مسئله به دانش‌آموزان.
• ایجاد مراکز مشاوره و حمایت از خانواده: ارائه خدمات مشاوره‌ای به خانواده‌هایی که دارای مشکلات هستند.

پیشگیری ثالث

• اصلاح نظام قضایی و مجازات‌های موثر: اعمال مجازات‌های بازدارنده و اصلاحی، کاهش جمعیت کیفری و ایجاد برنامه‌های بازپروری.
• ایجاد برنامه‌های اصلاح و بازپروری مجرمان: کمک به مجرمان برای بازگشت به جامعه و جلوگیری از تکرار جرم.
• حمایت از قربانیان جرم: ارائه خدمات حمایتی و روانشناختی به قربانیان جرم.

سخن آخر

خانواده، مدرسه و جامعه هر کدام نقش مهمی در پیشگیری و مقابله با بزهکاری ایفا می‌کنند و خانواده به عنوان اولین و مهم‌ترین نهاد اجتماعی نقش اساسی در شکل‌گیری شخصیت کودکان و نوجوانان دارد. مدرسه نیز می‌تواند با ارائه آموزش‌های مناسب و ایجاد محیطی امن و صمیمی به پیشگیری از بزهکاری کمک کند و جامعه نیز با فراهم کردن فرصت‌های برابر، ایجاد حس تعلق و حمایت اجتماعی می‌تواند در کاهش بزهکاری نقش داشته باشد.

در نهایت باید توجه داشت که مقابله با بزهکاری یک چالش پیچیده و طولانی‌مدت است و نیازمند همکاری و مشارکت همه دستگاه‌های مسئول و اعضای جامعه است.

از اینکه تا پایان این مقاله همراه ما بوده اید بسیار سپاسگزاریم. امیدواریم با مطالعه این مطالب توانسته باشید اطلاعات مفیدی در مورد بزهکاری چیست کسب کنید. اگر سوالی در این زمینه دارید در بخش نظرات از ما بپرسید همچنین خوشحال می‌شویم نظرات و پیشنهادات شما را در مورد بهبود کیفیت مطالبمان دریافت کنیم.

سوالات متداول

بزهکاری چیست؟  جرم یا بزهکاری محصول تنش و ناسازگاری فرد بر اساس قوانین اجتماعی می باشد که در متن مقاله شرح داده شده است.

اهمیت شناخت عوامل بزهکاری چیست؟  تمامی عوامل محیطی ، فرهنگی ، روحی ، روانی و حتی خصوصیات فردی از عوامل بزهکاری است که در متن مقاله مطرح شده است.

بزهکاری در نوجوانان چگونه است؟ فرد بزهکار نوجوان بر اساس قانون فردی است که دچار قباحت رفتاری در اجتماع شده که در متن مقاله توضیح داده شده است.

انتهای مطلب/م.د