به گزارش تلنگر؛ سردچال قطبی آخر همین هفته خاورمیانه و ایران را به چالش می کشد.
سرد یخچال قطبی چیست؟
سردچال قطبی (Polar Vortex) یک الگوی چرخشی وسیع و پایدار از بادهای شدید در ارتفاعات بالای جو است که در اطراف قطب‌های زمین قرار دارد. این پدیده شامل یک حلقه‌ای از هوای بسیار سرد در استراتوسفر و تروپوسفر فوقانی است که معمولاً در زمستان قوی‌تر می‌شود.
ویژگی‌های سردچال قطبی
- دو بخش مجزا:
- سردچال قطب شمال: در اطراف قطب شمال و بر فراز مناطق قطبی و عرض‌های جغرافیایی بالای نیمکره شمالی قرار دارد.
- سردچال قطب جنوب: در اطراف قطب جنوب و بر فراز قاره‌ی جنوبگان شکل می‌گیرد.
- ارتباط با هوای سرد شدید:
وقتی این چرخش قوی و منسجم است، هوای سرد در مناطق قطبی حبس می‌شود. اما اگر ضعیف شود یا از مسیر خود منحرف گردد، هوای سرد می‌تواند به عرض‌های جغرافیایی پایین‌تر (مثلاً آمریکا، اروپا و آسیا) نفوذ کند و باعث موج‌های سرمای شدید شود. - عوامل تأثیرگذار:
- گرمایش استراتوسفری ناگهانی (SSW): افزایش ناگهانی دما در استراتوسفر می‌تواند باعث تضعیف و تجزیه سردچال قطبی شود.
- الگوهای جوی مانند نوسان شمالی (AO) و نوسان اطلس شمالی (NAO): این الگوها بر شدت و حرکت سردچال قطبی تأثیر می‌گذارند.
- تأثیرات بر آب‌وهوا:
- کاهش دمای شدید در مناطق میانی و جنوبی
- افزایش طوفان‌های زمستانی
- تغییرات در الگوهای جوی که می‌توانند حتی تا ماه‌ها ادامه داشته باشند
نمونه‌های اخیر:
- در سال 2014، سردچال قطبی ضعیف شد و باعث شد هوای قطبی به ایالات متحده و کانادا نفوذ کند، که به “Polar Vortex Outbreak” معروف شد.
- در سال 2021، یک موج شدید سرما در تگزاس و دیگر مناطق آمریکا رخ داد که ناشی از همین پدیده بود.
