طرز تهیه مربای بهار نارنج خانگی + نکات و فوت و فن ها

در این مطلب از تلنگر به بررسی طرز تهیه مربای بهار نارنج می پردازیم. بهار نارنج شکوفه درخت نارنج است که در فصل بهار، به‌ویژه اردیبهشت‌ماه، در شهرهایی مانند شیراز، شمال کشور (به‌ویژه مازندران و گیلان) و مناطقی از فارس به‌وفور یافت می‌شود. این شکوفه‌های سفید و معطر، نه‌تنها زیبایی بصری دارند، بلکه یکی از پرکاربردترین مواد اولیه در تهیه دمنوش‌ها، عرقیات گیاهی، شربت و مرباهای سنتی ایرانی هستند.

خواص بهار نارنج

• آرام‌بخش اعصاب و کاهش استرس
• تقویت‌کننده معده و گوارش
• کاهش سردردهای عصبی
• تنظیم خواب شبانه
• افزایش اشتها
• کاهش تپش قلب ناشی از اضطراب

استفاده از مربای بهار نارنج می‌تواند ضمن تأمین قند طبیعی صبحانه، خاصیت دارویی ملایمی برای آرامش روان هم داشته باشد.

مواد لازم برای تهیه مربای بهار نارنج

نکته: میزان شکر بسته به ذائقه شما قابل کاهش یا افزایش است. اگر به مربای کم‌شیرین علاقه‌مندید، می‌توانید شکر را تا 20٪ کمتر کنید.

طرز تهیه مربای بهار نارنج خانگی

تهیه مربای خوش‌عطر و خوش‌رنگ بهار نارنج، نیازمند صبر و دقت فراوان در آماده‌سازی اولیه شکوفه‌هاست. چون شکوفه‌ها ظریف هستند و تلخی طبیعی دارند، باید با دقت مراحل زیر را دنبال کنید:

مرحله ۱: تمیز کردن شکوفه‌ها

• شکوفه‌ها را به‌آرامی زیر آب سرد بشویید تا گرد و غبار یا حشرات احتمالی پاک شوند.

• کاسبرگ‌های سبز رنگ پایین شکوفه را جدا کنید (در صورت باقی ماندن، ممکن است طعم مربا را تلخ کنند).

• گلبرگ‌های پلاسیده یا لکه‌دار را نیز دور بریزید.

مرحله ۲: گرفتن تلخی‌ شکوفه‌ها (مهم‌ترین بخش)

شکوفه‌های بهار نارنج به‌طور طبیعی تلخ هستند و اگر این تلخی گرفته نشود، مربا قابل خوردن نخواهد بود.

روش اول: خیساندن و تعویض آب

1. شکوفه‌ها را در آب سرد بریزید و ۲۴ ساعت در یخچال نگه دارید.

2. در این مدت، هر ۴–۵ ساعت یک‌بار آب را عوض کنید (حداقل ۵ بار).

3. این روش ساده اما زمان‌بر است و مناسب کسانی‌ست که به طعم ملایم علاقه‌مندند.

روش دوم: جوش شیرین و شوک سرد

1. شکوفه‌ها را در آب گرم حاوی یک قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین بریزید.

2. ۵ دقیقه روی حرارت ملایم بجوشانید.

3. سریع آن را در ظرفی از یخ و آب سرد بریزید (شوک سرد).

4. سپس ۲ بار دیگر شکوفه‌ها را با آب تازه بجوشانید و آب آن را دور بریزید.

5. این روش سریع‌تر است و تلخی را بهتر کاهش می‌دهد.

نکته: استفاده از جوش شیرین باعث نرم شدن شکوفه‌ها و از بین رفتن تلخی آن‌ها می‌شود، ولی مقدار زیاد آن می‌تواند ساختار شکوفه را از بین ببرد. در مصرف آن دقت کنید.

تهیه شربت مربا

شربت پایه‌ای، رمز موفقیت هر مربای شفاف و ژله‌ای‌ست. باید غلظت آن به‌درستی تنظیم شود تا مربا کپک نزند و در عین حال، گلبرگ‌ها در آن معلق بمانند.

1. در قابلمه‌ای، ۳ لیوان آب را با ۱ کیلوگرم شکر مخلوط کنید.

2. آن را روی شعله ملایم قرار دهید و هم بزنید تا شکر کاملاً حل شود.

3. وقتی مخلوط شروع به جوشیدن کرد، کف روی آن را بگیرید.

4. اجازه دهید شربت کمی غلیظ شود (حدود ۱۵–۲۰ دقیقه).

5. در انتها، آب‌لیمو را اضافه کنید تا از شکرک زدن جلوگیری شود.

فوت کوزه‌گری: افزودن کمی گلاب (در انتهای پخت شربت) رایحه مربا را دوچندان می‌کند. اما زیاده‌روی نکنید چون رایحه طبیعی بهار نارنج باید غالب باشد.

ترکیب شکوفه‌ها با شربت و پخت نهایی مربا

پس از آماده‌سازی شکوفه‌ها و تهیه شربت، نوبت به بخش حساس و طلایی تهیه مرباست. در این مرحله، باید دقت زیادی به مدت زمان پخت، غلظت شربت و حرارت داشته باشید تا مربا نسوزد یا شکوفه‌ها له نشوند.

1. افزودن شکوفه‌ها به شربت:
   پس از اینکه شربت کمی قوام پیدا کرد (نه خیلی غلیظ)، شکوفه‌های آماده و تلخی‌گیری‌شده را به آن اضافه کنید.

2. پخت روی حرارت ملایم:
   شعله را در کمترین حد ممکن قرار دهید. به مدت ۳۰–۴۵ دقیقه اجازه دهید شکوفه‌ها در شربت بجوشند و طعم و عطر آن‌ها در شربت آزاد شود.

3. هم زدن ملایم:
   هر ۱۰ دقیقه، با قاشق چوبی تمیز و به‌آرامی مربا را از ته ظرف هم بزنید تا شکر ته‌نشین نشود و مربا ته نگیرد.

4. تست غلظت شربت:
   یک قطره از شربت را روی نعلبکی سرد بریزید و کج کنید؛ اگر به‌صورت آرام حرکت کرد و روان نبود، یعنی قوام مناسب دارد.

5. افزودن آب‌لیمو و گلاب:
   در دقایق پایانی، آب‌لیمو و گلاب را اضافه کنید. سپس ۵ دقیقه دیگر بجوشانید و شعله را خاموش کنید.

نکته مهم: شکوفه‌ها نباید زیاد بجوشند، چون رنگ آن‌ها قهوه‌ای و طعم‌شان تلخ خواهد شد. همچنین اگر بیش از حد پخته شوند، حالت خمیری پیدا می‌کنند و زیبایی مربا از بین می‌رود.

سرد کردن، بسته‌بندی و نگهداری مربا

بعد از پخت موفق مربا، نوبت به ذخیره‌سازی و نگهداری آن می‌رسد که اهمیت بسیاری در ماندگاری، کیفیت و طعم نهایی مربا دارد.

1. خنک شدن طبیعی:
   اجازه دهید مربا در همان قابلمه به‌صورت کامل خنک شود. درِ قابلمه را نگذارید تا بخار از آن خارج شود و مربا آب نیندازد.

2. ضدعفونی کردن شیشه‌ها:
   شیشه‌های درب‌دار را به مدت ۱۰ دقیقه در آب جوش بجوشانید یا در فر داغ قرار دهید تا کاملاً استریل شوند. بگذارید خشک شوند.

3. ریختن در شیشه:
   مربای سرد شده را با ملاقه در شیشه‌ها بریزید. از شکوفه و شربت به صورت ترکیبی بریزید. بین سطح مربا و درب شیشه ۱ سانتی‌متر فاصله بگذارید.

4. بستن درب و نگهداری:
   درب شیشه‌ها را محکم ببندید و در یخچال یا جای خنک و تاریک نگه دارید.