هرآنچه باید درباره پرخوری عصبی بدانید! علائم پنهان و راه‌های درمان آن

به گزارش تلنگر؛ پرخوری عصبی یا Binge Eating Disorder (BED) یکی از شایع‌ترین اختلالات تغذیه‌ای است که در آن فرد به صورت بی‌اختیار و مکرر مقادیر زیادی غذا می‌خورد. برخلاف دیگر اختلالات تغذیه‌ای مانند آنورکسیای عصبی افراد مبتلا به پرخوری عصبی معمولاً از روش‌های غیرطبیعی برای کنترل وزن خود استفاده نمی‌کنند اما همچنان احساس گناه، اضطراب و شرم پس از خوردن غذا را تجربه می‌کنند.

این اختلال در طول سال‌ها به طور فزاینده‌ای شایع‌تر شده است. به‌ویژه در جامعه‌ای که فشار زیادی برای داشتن بدن ایده‌آل وارد می‌شود، این اختلال تبدیل به یک مشکل جدی در سطح جهان شده است. در این مطلب به بررسی علل، علائم، تأثیرات آن بر سلامت جسمی و روانی، روش‌های تشخیص، درمان و همچنین راه‌های پیشگیری از پرخوری عصبی خواهیم پرداخت.

پرخوری عصبی چیست؟

پرخوری عصبی به معنای خوردن مقادیر زیادی غذا در زمانی کوتاه است، به طوری که فرد احساس کنترل بر آن ندارد. این رفتار به طور معمول با احساس گناه یا شرم پس از غذا خوردن همراه است. فرد مبتلا به این اختلال ممکن است حتی از خوردن غذا در جمع خودداری کند و ترجیح دهد به تنهایی و در خفا غذا بخورد.

علل پرخوری عصبی

علل پرخوری عصبی به طور کامل مشخص نیست اما عوامل مختلفی می‌توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند:

1. عوامل ژنتیکی: برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که اختلالات تغذیه‌ای می‌توانند در خانواده‌ها بیشتر مشاهده شوند، به‌ویژه در افرادی که دارای سابقه خانوادگی افسردگی یا اضطراب هستند.
2. عوامل روانی: اضطراب، افسردگی، استرس و مشکلات روحی دیگر می‌توانند باعث شوند که فرد به خوردن بیش از حد روی آورد تا احساسات منفی خود را کاهش دهد.
3. عوامل اجتماعی: فشارهای اجتماعی از جمله انتظارات فیزیکی از بدن ممکن است موجب پرخوری عصبی شوند. در جوامعی که معیارهای زیبایی سختگیرانه هستند این اختلال شایع‌تر است.
4. عوامل بیولوژیک: اختلالات در سطح هورمون‌ها یا مغز نیز ممکن است در بروز این اختلال مؤثر باشند. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مغز افراد مبتلا به پرخوری عصبی در پردازش احساس گرسنگی و سیری متفاوت عمل می‌کند.

علائم و نشانه‌های پرخوری عصبی

پرخوری عصبی علائم و نشانه‌های جسمی و روانی متعددی دارد که تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد می‌گذارد. این اختلال نه تنها با مشکلات فیزیکی مانند افزایش وزن ناگهانی و مشکلات گوارشی همراه است بلکه از نظر روانی نیز فرد مبتلا ممکن است با احساس گناه، اضطراب و کاهش اعتماد به نفس دست و پنجه نرم کند.

علائم فیزیکی

1. افزایش وزن بی‌دلیل: افرادی که به طور مکرر پرخوری می‌کنند ممکن است شاهد افزایش وزن سریع و غیرقابل کنترل باشند.
2. مشکلات گوارشی: مصرف بیش از حد غذا ممکن است باعث بروز مشکلات گوارشی مانند سوء هاضمه، درد معده یا یبوست شود.
3. خستگی و بی‌حالی: پرخوری عصبی می‌تواند باعث خستگی مزمن و احساس بی‌حالی در فرد شود، زیرا سیستم بدن در تلاش است تا انرژی مورد نیاز را از مواد غذایی مصرف‌شده تأمین کند.

علائم روانی و رفتاری

1. احساس گناه یا شرم بعد از خوردن: فرد پس از پرخوری معمولاً احساس گناه می‌کند و خود را سرزنش می‌کند.
2. اضطراب و افسردگی: این اختلال اغلب با اضطراب و افسردگی همراه است زیرا فرد نمی‌تواند به طور مؤثر با استرس و احساسات خود کنار بیاید.
3. تمایل به خوردن در خفا: افراد مبتلا به پرخوری عصبی اغلب ترجیح می‌دهند در تنهایی غذا بخورند تا از قضاوت دیگران جلوگیری کنند.

علائم پنهان

این اختلال ممکن است برای مدت طولانی مخفی بماند، زیرا فرد ممکن است قادر به پنهان کردن رفتارهای خود باشد. در برخی موارد پرخوری عصبی می‌تواند باعث تغییرات رفتاری شود که به راحتی قابل تشخیص نیست، مانند افزایش ناگهانی وزن یا تغییرات ناگهانی در رفتار فرد.

تاثیرات پرخوری عصبی بر سلامت جسمی و روانی

پرخوری عصبی تأثیرات عمیقی بر سلامت جسمی و روانی افراد مبتلا دارد که می‌تواند به طور جدی کیفیت زندگی آن‌ها را تحت‌الشعاع قرار دهد. این اختلال علاوه بر مشکلات فیزیکی مانند افزایش وزن ناگهانی، فشار خون بالا و دیابت می‌تواند به افسردگی، اضطراب و احساس بی‌ارزشی نیز منجر شود، که همه این‌ها به یک چرخه معیوب از خودارضایی و نگرانی‌های روحی دامن می‌زنند.

تاثیرات جسمی

1. اختلالات متابولیک: پرخوری مداوم می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند دیابت نوع 2، بیماری‌های قلبی و فشار خون بالا شود.
2. مشکلات گوارشی: سوء هاضمه، نفخ، درد معده و یبوست از جمله مشکلات گوارشی رایج در افراد مبتلا به پرخوری عصبی هستند.
3. افزایش خطر چاقی: پرخوری عصبی یکی از عوامل مهم در بروز چاقی مفرط است که می‌تواند مشکلات جسمی فراوانی به همراه داشته باشد.

تاثیرات روانی

1. افسردگی و اضطراب: افراد مبتلا به پرخوری عصبی معمولاً با افسردگی و اضطراب روبه‌رو هستند که این اختلالات می‌توانند روند درمان را پیچیده‌تر کنند.
2. اختلال در روابط اجتماعی و شغلی: افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به دلیل احساس شرم و گناه از ارتباطات اجتماعی خودداری کنند و همین امر باعث انزوا و کاهش کیفیت زندگی‌شان شود.
3. کاهش اعتماد به نفس: از آنجایی که این اختلال معمولاً با مشکلات جسمی و روانی همراه است، افراد مبتلا به پرخوری عصبی ممکن است دچار کاهش اعتماد به نفس شوند.

تشخیص پرخوری عصبی

تشخیص پرخوری عصبی به‌طور معمول از طریق مصاحبه بالینی و ارزیابی علائم روانی و جسمی صورت می‌گیرد. پزشک یا متخصص روانشناسی معمولاً با استفاده از مقیاس‌ها و ابزارهای ارزیابی مانند پرسشنامه‌ها و معاینات روانشناختی می‌تواند تشخیص دهد که آیا فرد مبتلا به این اختلال است یا خیر.

درمان پرخوری عصبی

درمان پرخوری عصبی به طور کلی به دو دسته اصلی روانشناختی و دارویی تقسیم می‌شود که هرکدام نقش مهمی در بهبود وضعیت فرد مبتلا ایفا می‌کنند. درمان‌های روانشناختی مانند درمان شناختی-رفتاری به فرد کمک می‌کنند تا باورهای منفی و الگوهای اشتباه فکری خود را شناسایی و اصلاح کند. در حالی که درمان‌های دارویی می‌توانند با تنظیم خلق و خو و کاهش اضطراب به کنترل رفتارهای پرخوری کمک کنند و فرد را در مسیر بهبودی قرار دهند.

درمان‌های روانشناختی

1. درمان شناختی-رفتاری (CBT): یکی از روش‌های مؤثر در درمان پرخوری عصبی درمان شناختی-رفتاری است که به فرد کمک می‌کند تا باورهای غلط خود را شناسایی کرده و آن‌ها را اصلاح کند.
2. درمان‌های روان‌تحلیلی: این درمان‌ها به شناسایی و تحلیل عواملی می‌پردازند که باعث ایجاد اختلال در خوردن می‌شوند و به فرد کمک می‌کنند تا این مسائل را درک کند.
3. درمان‌های گروهی: درمان گروهی می‌تواند به فرد کمک کند تا از تجارب دیگران استفاده کند و احساس تنهایی و انزوا را کاهش دهد.

درمان دارویی

1. داروهای ضدافسردگی: داروهای ضدافسردگی مانند SSRI می‌توانند به درمان افسردگی و اضطراب کمک کنند که اغلب با پرخوری عصبی همراه هستند.
2. داروهای تنظیم‌کننده اشتها: برخی داروها می‌توانند به تنظیم اشتها کمک کنند و از پرخوری جلوگیری کنند.

پیشگیری از پرخوری عصبی

1. آموزش و آگاهی‌بخشی: آگاهی از عوامل موثر در بروز پرخوری عصبی می‌تواند در پیشگیری از این اختلال مؤثر باشد. رسانه‌ها و مدارس می‌توانند نقش زیادی در آموزش رفتارهای سالم غذایی ایفا کنند.
2. تغییر نگرش اجتماعی: مبارزه با معیارهای فیزیکی سختگیرانه و ایجاد یک نگرش مثبت به بدن می‌تواند به پیشگیری از پرخوری عصبی کمک کند.
3. ایجاد عادات غذایی سالم: آموزش به افراد در مورد نحوه خوردن متعادل و سالم می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به پرخوری عصبی کمک کند.

سخن آخر

پرخوری عصبی یک اختلال پیچیده است که تأثیرات گسترده‌ای بر سلامت جسمی و روانی فرد دارد. شناسایی علائم و درمان به‌موقع این اختلال می‌تواند به افراد مبتلا کمک کند تا زندگی سالم‌تری داشته باشند. آموزش، آگاهی‌بخشی و حمایت اجتماعی نقش مهمی در پیشگیری و درمان این اختلال ایفا می‌کنند.

انتهای مطلب / ف.ر