BMI مناسب هر فرد چند است؟ + جدول سن و قد
شاخص توده بدنی (BMI) یکی از ابزارهای اصلی برای ارزیابی وضعیت وزنی افراد است که با محاسبه نسبت وزن به قد، می‌تواند به شناسایی خطرات احتمالی سلامتی مانند کمبود وزن، اضافه وزن یا چاقی کمک کند. با این حال، هرچند BMI معیاری ساده و قابل دسترس است، باید توجه داشت که این شاخص نمی‌تواند تمامی جنبه‌های سلامت فردی مانند ترکیب بدنی، سطح فعالیت فیزیکی یا وضعیت سلامتی عمومی را به‌طور کامل نشان دهد.
به گزارش تلنگر؛ شاخص توده بدنی یا BMI یک ابزار رایج برای ارزیابی وضعیت وزن بدن بر اساس قد و وزن فرد است. این شاخص به طور گسترده برای طبقه‌بندی وزن افراد به دسته‌های مختلف مانند کمبود وزن، وزن نرمال، اضافه وزن و چاقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. محاسبه BMI می‌تواند به افراد کمک کند تا متوجه شوند که وزن آن‌ها در محدوده سالم قرار دارد یا خیر، اما باید توجه داشت که این شاخص تنها یک ابزار عمومی است و نمی‌تواند تمامی جنبه‌های سلامت فرد را در نظر بگیرد.
(Body Mass Index) BMI چیست؟
در حدود سال‌های ۱۸۵۰ یک دانشمند بلژیکی به نام آدولف کوتله یک فرمول ریاضی ابداع کرد. در این فرمول با استفاده از چند عمل ریاضی برآورد می‌کند که در هر متر مربع بدن، چقدر وزن موجود است.
این شاخص در ابتدا به شاخص کوتله و بعدها به شاخص توده بدنی معروف شد. با استفاده از این فرمول، مشخص می‌شود که آیا شما به نسبت قد خود وزن مناسبی دارید یا نه؟
خطرات ناشی از BMI پایین
شاخص توده بدنی پایین می‌تواند خطرات جدی برای سلامتی به همراه داشته باشد، چرا که نشان‌دهنده کمبود رژیم غذایی متعادل و مغذی است. افرادی که از رژیم غذایی متنوع و سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین، چربی‌های سالم، لبنیات و غلات کامل بی‌بهره‌اند، در معرض کمبود مواد مغذی ضروری قرار می‌گیرند. این کمبودها می‌توانند اثرات منفی طولانی‌مدت بر سلامتی فرد داشته باشند. به‌عنوان نمونه، کمبود کلسیم می‌تواند منجر به ضعف استخوان‌ها و ابتلا به پوکی استخوان شود، که در نتیجه آن استخوان‌ها به‌راحتی دچار شکستگی خواهند شد.
کمبود ویتامین C نیز می‌تواند باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن گردد. همچنین، کمبود ویتامین A می‌تواند مشکلات بینایی ایجاد کند. زنان با BMI پایین و لاغرتر از وزن طبیعی ممکن است با مشکلات باروری و اختلال در چرخه قاعدگی مواجه شوند.
علاوه بر این، نتایج یک مطالعه نشان داد که برای افراد مبتلا به دیابت، BMI پایین خطرات بیشتری دارد. این افراد در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی قرار دارند. این یافته‌ها در سال ۲۰۱۳ در کنگره انجمن قلب متخصصان اروپا به‌طور رسمی ارائه شد.
بی ام آی بین ۱۸.۵ تا ۲۵ وزن نرمال
اگر شاخص توده بدنی شما در محدوده ۱۸.۵ تا ۲۵ قرار دارد، تبریک می‌گوییم! شما در محدوده وزن نرمال هستید. این عدد نشان‌دهنده وضعیت کلی وزن فرد است، اما نمی‌تواند اطلاعات دقیقی درباره ترکیب بدنی، درصد چربی، عضلات، توانایی عضلانی، آمادگی قلب و عروق یا وضعیت مواد معدنی بدن بدهد.
بی ام آی بین ۲۵ تا ۳۰ اضافه وزن
اگر بی ام آی شما بین ۲۵ و ۳۰ است، پیش از هر قضاوتی باید وضعیت بدنی خود را به‌طور دقیق ارزیابی کنید. اگر توده عضلانی بالایی دارید، باردار هستید یا ورزشکار حرفه‌ای هستید، نباید به‌طور مستقیم به عدد بی ام آی توجه کنید؛ زیرا سلامت بدن از شاخص توده بدنی مهم‌تر است.
اما اگر ورزشکار نیستید، بی ام آی بین ۲۵ تا ۳۰ هشدار جدی است که باید سبک زندگی خود را بازبینی کنید. آیا رژیم غذایی شما سالم است؟ آیا فعالیت بدنی دارید؟ خواب کافی دارید؟ اگر سبک زندگی سالمی ندارید، این عدد می‌تواند هشداری برای تبدیل شدن به چاقی باشد، پس باید مراقب اضافه وزن باشید.
بی ام آی ۳۰ و بالاتر چاقی
بی ام آی بالای ۳۰ نشان‌دهنده چاقی است، اما چاقی یک مشکل پیچیده است که از ترکیب عواملی مانند سبک زندگی و ژنتیک ناشی می‌شود. عواملی مانند کم تحرکی، رژیم غذایی نامناسب، مصرف سیگار و الکل، افسردگی و بیماری‌ها می‌توانند موجب چاقی شوند. همچنین عوامل غیرقابل کنترل مانند ژنتیک و مصرف داروها نیز در این زمینه تأثیرگذار هستند.
چاقی یک خطر جدی برای سلامت است و با مشکلات مختلف جسمی و روانی همراه است. طبق آمارهای جهانی، چاقی با بیماری‌های خطرناک مانند دیابت، بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و برخی از انواع سرطان‌ها ارتباط دارد.
اگر بی ام آی شما بالا است، نخستین قدم برای بررسی وضعیت سلامتی‌تان مراجعه به پزشک است. پس از آن می‌توانید با استفاده از راهکارهای مناسب وزن خود را کنترل کرده و به وزن ایده‌آل خود برسید.
محاسبه BMI در بزرگسالان
نحوه محاسبه وزن مناسب در مردان، زنان و کودکان متفاوت است. اکنون هرکدام را به صورت جداگانه می‌آوریم.
جدول تناسب قد و وزن برای مردان
جدول تناسب قد و وزن برای زنان
فرمول محاسبه وزن زنان به صورت زیر است. خانم‌ها به دلیل جثه و استخوان‌بندیِ ظریف، میانگینِ وزنیِ کمتری دارند.
محاسبه وزن ایده‌آل در کودکان
قد و وزن کودکان از زمان تولد تا نوجوانی یکی از دغدغه‌های مهم والدین، به‌ویژه مادران است. همه مادران، به‌ویژه آن‌هایی که نگران وزن مناسب فرزندانشان هستند، باید بدانند که هر کودک، مانند هر بزرگ‌سالی، ساختار بدنی و استخوان‌بندی خاص خود را دارد.
به همین دلیل، نمی‌توان یک عدد ثابت برای وزن ایده‌آل همه کودکان در نظر گرفت و از آن انتظار داشت که همه کودکان به آن عدد برسند. برای سنجش وضعیت قد و وزن هر کودک باید از نمودارهای رشد استفاده کرده و طبق کارت رشد او وضعیت او را ارزیابی کرد. البته این روش نیز عدد دقیقی نمی‌دهد، بلکه تنها محدوده‌های طبیعی قد و وزن، کمبود وزن، اضافه وزن و چاقی را مشخص می‌کند.
جدول محاسبه BMI در کودکان
لازم به ذکر است که کودکان در سنین نوجوانی ممکن است در برخی دوره‌ها دچار تغییرات وزن (افزایش یا کاهش) شوند که این کاملاً طبیعی است.
برای نوزادان، قد و وزن معمولاً براساس اندازه قد و وزن تولد و شرایط دیگر سنجیده می‌شود. پزشک متخصص اطفال یا متخصص تغذیه بهترین فرد برای ارزیابی دقیق وضعیت قد و وزن کودکتان است. به همین دلیل، محاسبه BMI برای کودکان مناسب و کاربردی نیست.
BMI مناسب ورزشکاران
شاخص توده بندی ورزشکاران با افراد عادی متفاوت است. چون حجم عضلات در ورزشکاران بیشتر از فرادی است که ورزش نمی‌کنند. از این‌رو، استفاده از بی ام آی مردم عادی برای ورزشکاران کار درستی نیست. پس اگر ورزشکار هستید و حداقل ۵ روز در هفته به صورت حرفه‌ای ورزش میکنید، نیازی به استفاده از فرمول محاسبه BMI ندارید.
خطرات بالا بودن BMI یا شاخص توده بدنی
شاخص توده بدنی (BMI) بالا بودن، به معنی اضافه وزن و چاقی است و ممکن است با خطرات بسیار جدی برای سلامتی همراه باشد. برخی از خطرات بالا بودن BMI عبارتند از:
- بیماری‌های قلبی-عروقی: افراد با BMI بالاتر از حد معمول علائمی مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و بیماری‌های قلبی-عروقی دارند.
- دیابت: افراد با BMI بالا دارای خطر بیشتری برای بروز دیابت نوع ۲ هستند.
- بیماری‌های تنفسی: چاقی می‌تواند به بروز بیماری‌های تنفسی مانند آپنه خواب کمک کند.
- بیماری‌های مفصلی: چاقی می‌تواند به بروز بیماری‌های مفصلی مانند آرتروز کمک کند.
- بیماری‌های پوستی: چاقی می‌تواند به بروز بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس کمک کند.
- بیماری‌های کبدی: چاقی می‌تواند به بروز بیماری‌های کبدی مانند چربی‌زایی کبد کمک کند.
- سرطان: چاقی می‌تواند به بروز بعضی از نوع‌های سرطان مانند سرطان سینه، روده بزرگ و رحم کمک کند.
نتیجه‌گیری
در نهایت، BMI یک شاخص مفید برای ارزیابی وضعیت عمومی وزن و پیش‌بینی خطرات سلامتی مرتبط با چاقی و کمبود وزن است. با این حال، افراد باید به یاد داشته باشند که BMI فقط یک ابزار عمومی است و برای ارزیابی دقیق‌تر وضعیت سلامتی خود، باید از مشاوره‌های پزشکی و تست‌های تکمیلی دیگر بهره بگیرند. همیشه بهتر است که در کنار محاسبه BMI، عواملی مانند ترکیب بدنی، سطح فعالیت فیزیکی، وضعیت تغذیه و تاریخچه پزشکی فرد را نیز در نظر بگیریم تا یک ارزیابی جامع از سلامتی بدن داشته باشیم.
