حکم روزه گرفتن بدون خواندن نماز؛ آیا روزه باطل است؟
روزه و نماز دو رکن اساسی از دین اسلام هستند و هر کدام احکام و شرایط خاص خود را دارند. در مورد روزه گرفتن بدون نماز حکم های مختلفی وجود دارد که در این مطلب به آنها اشاره شده است.
یکی از پرسش‌های رایج در میان مسلمانان حکم روزه گرفتن بدون خواندن نماز است. این موضوع به دلیل اهمیت والای نماز و روزه در دین اسلام، همواره مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در این مطلب از تلنگر به بررسی احکام شرعی مربوط به این موضوع پرداخته و نظرات مراجع دینی را مرور خواهیم کرد.
نخواندن نماز روزه را باطل می کند؟
اسلام مجموعه‌ای از احکام و فرایض عبادی را برای رشد معنوی و کمال انسان تعیین کرده است. نماز، به عنوان ستون دین، جایگاه ویژه‌ای دارد و نخستین عملی است که در قیامت مورد حسابرسی قرار می‌گیرد. با این حال، روزه و نماز هر یک عباداتی مستقل محسوب می‌شوند و انجام یکی بدون دیگری لزوماً به بطلان آن منجر نمی‌شود.
در آموزه‌های دینی آمده است که نماز پایه و اساس دین است. پیامبر اسلام (ص) فرمودند:
«ستون دین، نماز است و نخستین عملی که از فرزند آدم بررسی می‌شود، نماز اوست؛ اگر صحیح بود، سایر اعمالش نیز بررسی می‌شود و اگر نادرست بود، سایر اعمالش هم پذیرفته نمی‌شود.»
بر این اساس، خواندن نماز در کنار روزه، بر تکمیل عبادات و افزایش اثرات معنوی آنها تأثیر دارد.
آیا روزه گرفتن بدون نماز قبول است؟
بر اساس روایات مختلف نماز از ارکان اصلی دین است و با قبول شدن نماز عبادات دیگر مورد قبول واقع می‌شود. در روایت از امام باقر (ع) آمده است:
«نخستین چیزى که بنده براى آن حسابرسى مى‌شود نماز است؛ اگر پذیرفته شد سایر اعمالش هم پذیرفته مى‌شود.»
پیامبر (ص) فرمودند:
«ستون دین نماز است و نماز، نخستین عمل فرزند آدم است که به آن رسیدگى مى‌شود؛ اگر درست بود به دیگر اعمالش رسیدگى مى‌شود و اگر درست نبود سایر اعمالش هم رسیدگى نمى‌شود.»
بر اساس فقه اسلامی، صحت یا بطلان یک عبادت مستقل از سایر عبادات است، مگر در مواردی که یک عمل مقدمه‌ی عمل دیگر باشد (مانند وضو برای نماز). بنابراین روزه گرفتن بدون خواندن نماز، موجب باطل شدن روزه نمی‌شود، اما از ارزش آن کاسته خواهد شد.
امام خمینی (ره) در این باره می‌فرمایند: «اگر فردی نیت روزه کند اما تمام طول روز را در خواب بگذراند، روزه او صحیح است.»
از این جمله می‌توان برداشت کرد که حتی اگر کسی نماز نخواند، اما شرایط روزه را رعایت کند، روزه‌اش صحیح خواهد بود، هرچند که از نظر معنوی و پاداش الهی در مرتبه پایین‌تری قرار خواهد گرفت.
حکم روزه گرفتن بدون خواندن نماز چیست؟
در احکام عبادی تعریف شده برای ما، نماز چنان جایگاهیی دارد که ترک آن به هیچ عنوان جایز نمی باشد. مگر زمانی که فرد به هوش نیست، حتی زمانیکه شخص دچار بیماری است به او توصیه شده است که نماز بخواند، اما به شکل متناسب با احوال او.
آنطور که در شرع و امور فقهی گفته شده است روزه گرفتن بدون خواندن نماز نیز موجب باطل شدن روزه نمی شود، البته باید شرایط روزه رعایت شود. آیت الله مکارم شیرازی نیز نماز را ستون دین می داند که مقبول واقع شدن آن را نزد خداوند، شرط قبول دیگر عبادات می داند اما نخواندن نماز را موجب باطل شدن روزه نمی داند.
چنین فردی تکلیف روزه گرفتن را از خود سلب می کند و بابت روزه مورد مواخذه قرار نخواهد گرفت، اما با به جا نیاوردن شرط بندگی که خواندن نماز است، معلوم نیست که روزه اش مقبول واقع شود و درجات وی در محضر الهی ارتقاء یابد.
امام خمینی در این خصوص گفته اند: ” اگر فردی نیت روزه کرده باشد اما تمام طول آن روز را در حال خواب گذرانده باشد، روزه او صحیح است.” از این بیان می تواند نتیجه گرفت که قضا شدن نماز، منجر به باطل شدن روزه نخواهد شد، چه نماز صبح باشد یا ظهر و شام.”
اگر نماز قضا شود روزه باطل است؟
عظمت و تاثیر نماز برای رسیدن به سعادت دنیا و آخرت بسیار بالاست و جایگاه ویژه‌ای در میان عبادات دارد اما قضا شدن نماز صبح یا سایر نمازها موجب باطل شدن روزه نمی‌شود.
قضا شدن نماز صبح یا نماز ظهر و عصر موجب باطل شدن روزه نمی‌شود.
سخن آخر
بر اساس احکام اسلامی روزه گرفتن بدون خواندن نماز موجب بطلان روزه نمی‌شود، اما نماز یکی از مهم‌ترین عبادات است که بر قبولی سایر اعمال تأثیر می‌گذارد. هر مسلمان موظف است علاوه بر روزه‌داری، به نماز نیز پایبند باشد تا بتواند از برکات کامل اعمال عبادی خود بهره‌مند شود. اگرچه روزه بدون نماز صحیح است اما نباید از اهمیت نماز که ستون دین است غافل شد.
انتهای مطلب / ف.ر
