یحیی سنوار که بود؟ برررسی دستاوردها از گمنامی تا رهبری غزه
با نگاهی به زندگی یحیی سنوار، متوجه می‌شویم که او یکی از چهره‌های برجسته حماس و نماد مقاومت فلسطین بود. از ریشه‌هایش در اردوگاه پناهندگان خان یونس تا رهبری‌اش در برابر چالش‌های سیاسی و نظامی، سنوار داستانی پر از چالش و استقامت را روایت میکند.
به گزارش تلنگر؛ یحیی سنوار یکی از چهره‌های برجسته حماس، از جوانی تا کنون تأثیر زیادی بر تحولات سیاسی و نظامی فلسطین گذاشت. در این مطلب به بررسی زندگی و فعالیت‌های او، از تولد در غزه و تأسیس گردان‌های عزالدین قسام تا استراتژی‌های مقاومت، رهبری‌اش در برابر اسرائیل و شهادت او خواهیم پرداخت.
زندگینامه یحیی سنوار
یحیی سنوار در محیطی رشد کرد که به شدت تحت تأثیر درگیری‌های اسرائیل و فلسطین بود و از همان دوران کودکی با چالش‌ها و نابرابری‌های ناشی از اشغال آشنا شد. این تجربیات تلخ او را به سوی ایدئولوژی مقاومت اسلامی سوق داد و با تحصیلاتش در دانشگاه اسلامی غزه و همکاری با بنیان‌گذاران این جنبش، به سرعت در زمینه سیاسی و نظامی تأثیرگذار شد. در ادامه، به بررسی جزئیات زندگی و دستاوردهای او خواهیم پرداخت.
زندگی و تحصیلات یحیی سنوار
یحیی سنوار در اکتبر ۱۹۶۲ آبان ۱۳۴۱ در خان یونس واقع در نوار غزه به دنیا آمد. او در محیطی بزرگ شد که به شدت تحت تأثیر درگیری‌های اسرائیل و فلسطین قرار داشت و از سنین کودکی با ایدئولوژی مقاومت اسلامی آشنا شد. سنوار در دانشگاه اسلامی غزه تحصیل کرد و در رشته عربی فارغ‌التحصیل شد.
در دوران تحصیل، به یکی از اعضای فعال حماس تبدیل شد و با بنیان‌گذاران این جنبش، از جمله شیخ احمد یاسین و محمد ضیف، همکاری نزدیکی داشت. در اوایل دهه ۱۹۸۰، سنوار چندین بار توسط رژیم صهیونیستی به دلیل فعالیت‌های ضد اشغالگری دستگیر شد. پس از فارغ‌التحصیلی، او نقش کلیدی در تأسیس شبکه‌ای از مبارزان برای مقاومت مسلحانه ایفا کرد که بعدها به گردان‌های عزالدین قسام، شاخه نظامی حماس، تبدیل شد.
پس از آزادی از زندان در سال ۲۰۱۱، سنوار ازدواج کرد و صاحب سه فرزند شد. او به زبان عربی تخصص داشت و به زبان عبری نیز مسلط بود. سنوار با تجربیات خود، تأثیر زیادی بر تحولات سیاسی و نظامی فلسطین گذاشت و به عنوان یکی از چهره‌های بارز مقاومت شناخته شد.
او سرانجام در تاریخ ۲۶ مهر به شهادت رسید، در حالی که در طول درگیری‌های نظامی با اسرائیل به دفاع از سرزمین و مردم خود مشغول بود. این شهادت نه تنها نشان‌دهنده‌ی ایستادگی و فداکاری او، بلکه نمایانگر ادامه‌ی مسیر مقاومت و مبارزه برای حقوق فلسطینیان بود.
بنیان گذاری شاخه نظامی حماس
در دهه ۱۹۸۰، یحیی سنوار و تعدادی از همفکرانش تصمیم به تأسیس یک شاخه نظامی به منظور دفاع از حقوق فلسطینیان و مبارزه با اشغالگری اسرائیل گرفتند. این شاخه نظامی که به گردان‌های عزالدین قسام معروف شد، به تدریج به یکی از قدرتمندترین گروه‌های شبه‌نظامی در منطقه تبدیل گردید. نقش سنوار در تأسیس و سازماندهی این گروه بسیار حائز اهمیت بود و او به سرعت به یکی از فرماندهان ارشد این شاخه تبدیل شد.
بازداشت و دوران زندان
یحیی سنوار در سال ۱۹۸۸ توسط نیروهای اسرائیلی بازداشت شد. او به دلیل نقش کلیدی‌اش در سازماندهی عملیات‌های نظامی حماس و فعالیت‌های امنیتی این جنبش، به حبس ابد محکوم گردید. در دوران زندان، سنوار ارتباط خود را با اعضای حماس حفظ کرد و به عنوان یکی از رهبران فکری و استراتژیک این گروه در داخل زندان شناخته می‌شد.
او به آموزش و تربیت سایر زندانیان فلسطینی در مسائل سیاسی و نظامی پرداخت و نقشی مهم در تقویت روحیه مقاومت در میان آن‌ها ایفا کرد. سنوار توانست با ایجاد همبستگی میان زندانیان، آگاهی سیاسی آن‌ها را افزایش دهد و به نوعی رهبری معنوی و فکری را در زندان به عهده بگیرد. این فعالیت‌ها موجب شد که او به یکی از چهره‌های تأثیرگذار در تاریخ حماس تبدیل گردد.
آزادی و بازگشت به فعالیت
یحیی سنوار پس از گذراندن بیش از ۲۰ سال در زندان‌های اسرائیل، در سال ۲۰۱۱ در پی تبادل زندانیان میان اسرائیل و حماس آزاد شد. این تبادل که به نام “معامله شالیت” شناخته می‌شود، منجر به آزادی هزاران زندانی فلسطینی در ازای آزادی گیلعاد شالیت، سرباز اسرائیلی که توسط حماس به اسارت گرفته شده بود، گردید.
آزادی سنوار یکی از مهم‌ترین رویدادهای این تبادل بود و او به محض بازگشت به غزه، به سرعت به فعالیت‌های سیاسی و نظامی خود در حماس ادامه داد. در سال ۲۰۱۷، سنوار به عنوان رهبر حماس در نوار غزه انتخاب شد و به دلیل مواضع سخت‌گیرانه‌اش در برابر اسرائیل و نزدیکی‌اش به گردان‌های عزالدین قسام، شاخه نظامی حماس، شهرت یافت. او به‌عنوان یکی از چهره‌های کلیدی این جنبش، نقش مهمی در تحولات سیاسی و نظامی فلسطین ایفا کرد.
نقش یحیی سنوار در حماس پس از آزادی
پس از آزادی از زندان، یحیی سنوار به یکی از رهبران برجسته حماس در نوار غزه تبدیل شد. او به دلیل تجربه‌اش و نقش استراتژیکش در سازماندهی گردان‌های عزالدین قسام، در سال ۲۰۱۷ به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس انتخاب شد. سنوار به عنوان حامی رویکرد سختگیرانه در برابر اسرائیل شناخته می‌شد و بر این باور بود که مقاومت مسلحانه تنها راه آزادسازی فلسطین است.
او همچنین تلاش کرد تا توان نظامی حماس و روابطش با بازیگران منطقه‌ای مانند ایران و حزب‌الله را تقویت کند. در عین حال، سنوار گاهی از مذاکرات غیرمستقیم با اسرائیل برای تبادل زندانیان حمایت کرد اما همواره بر مواضع خود در دفاع از حقوق فلسطینیان پایبند ماند.
رویکرد سیاسی و نظامی یحیی سنوار
یحیی سنوار به عنوان یکی از رهبران نظامی حماس، همواره بر اهمیت مقاومت مسلحانه تأکید کرد و معتقد بود که تنها از این طریق می‌توان به حقوق فلسطینیان دست یافت و اسرائیل را وادار به عقب‌نشینی کرد. او همچنین تلاش کرد تا روابط حماس را با کشورهای منطقه به ویژه ایران، قطر و ترکیه تقویت کند که به عنوان حامیان مالی و نظامی این گروه شناخته می‌شوند.
سنوار به خاطر مدیریت داخلی حماس و توانایی‌اش در حفظ اتحاد این جنبش، مورد تحسین قرار گرفت. در شرایطی که حماس با چالش‌های متعددی مانند محاصره اقتصادی غزه و اختلافات داخلی مواجه بود، او توانست این جنبش را به عنوان نیرویی قدرتمند در صحنه فلسطین حفظ کند.
حضور او به عنوان یکی از رهبران ارشد حماس تأثیر زیادی بر سیاست‌های منطقه‌ای گذاشت. سنوار از یک سو به تقویت روابط با ایران و حزب‌الله پرداخت و از سوی دیگر به دنبال حفظ ارتباط با کشورهای عربی مانند قطر و مصر بود. این توازن در سیاست خارجی حماس، به ویژه در شرایط پیچیده‌ای که برخی کشورهای عربی روابط خود را با اسرائیل بهبود داده‌اند، چالشی بزرگ برای سنوار و سایر رهبران حماس بود.
عملیات 7 اکتبر
یحیی سنوار به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس در نوار غزه، نقش کلیدی در برنامه‌ریزی و هدایت فعالیت‌های نظامی این گروه ایفا کرد. او در تصمیم‌گیری‌های مربوط به عملیات‌های بزرگ به ویژه عملیات 7 اکتبر 2023، نقش محوری داشت.
در این عملیات، حماس یک حمله گسترده و غافلگیرانه علیه اسرائیل انجام داد که به بزرگترین حمله علیه این کشور در دهه‌های اخیر تبدیل شد. این حمله شامل موشک‌باران شدید و نفوذ زمینی به مناطق اسرائیلی بود که منجر به تلفات گسترده در اسرائیل شد و واکنش نظامی وسیعی را از سوی این کشور علیه غزه به همراه داشت.
سنوار به احتمال زیاد در هماهنگی و برنامه‌ریزی استراتژیک این عملیات مشارکت داشت. با توجه به تجربیات او در مدیریت عملیات‌های نظامی پیچیده، می‌توان فرض کرد که سنوار در تصمیم‌گیری‌های کلان مربوط به زمان‌بندی و اهداف این عملیات نقش داشته است.
برخی گزارش‌ها نشان می‌دهند که عملیات 7 اکتبر نتیجه ماه‌ها برنامه‌ریزی و آماده‌سازی دقیق توسط حماس بوده و سنوار به عنوان یکی از استراتژیست‌های اصلی، در تدوین و نظارت بر این برنامه‌ها نقش مهمی ایفا کرده است. او همچنین احتمالاً بر هماهنگی میان شاخه‌های نظامی و سیاسی این گروه نظارت داشته است.
اهمیت عملیات 7 اکتبر
عملیات 7 اکتبر به عنوان یک نقطه عطف در تاریخ درگیری‌های اسرائیل و فلسطین تلقی می‌شود. این عملیات نه تنها واکنش شدید نظامی اسرائیل را به دنبال داشت، بلکه تنش‌ها را در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی نیز افزایش داد.
نقش یحیی سنوار در هدایت و مدیریت حماس، به ویژه در زمان‌های بحرانی مانند این عملیات، او را به یکی از چهره‌های کلیدی در تحولات منطقه تبدیل کرد. توانایی او در سازماندهی و برنامه‌ریزی استراتژیک به حماس این امکان را داد که به طور مؤثر به چالش‌های نظامی پاسخ دهد و نشان دهد که این گروه هنوز هم می‌تواند به عنوان یک نیروی موثر در صحنه سیاسی و نظامی فلسطین عمل کند.
به‌طور کلی، عملیات 7 اکتبر نه تنها بر تحولات داخلی فلسطین تأثیر گذاشت، بلکه معادلات سیاسی و نظامی را در سطح بین‌المللی نیز تغییر داد و به درگیری‌ها ابعاد جدیدی بخشید.
جانشینی اسماعیل هنیه
یحیی سنوار در حمله ۷ هفته‌ای رژیم صهیونیستی به غزه در سال ۲۰۱۴ نقش فعالی ایفا کرد و به دلیل تأثیرش در این درگیری، توجه جهانی را به خود جلب کرد. در سال ۲۰۱۵، ایالات متحده او را در فهرست سیاه خود قرار داد.
در سال ۲۰۱۷، سنوار به عنوان رئیس حماس در غزه انتخاب شد و به این ترتیب جانشین اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی گروه گردید. این انتصاب به او این امکان را داد که سیاست‌های حماس را در نوار غزه به شکل مؤثرتری هدایت کند و بر رویکردهای نظامی و سیاسی این گروه تأثیر بگذارد. سنوار با تجربیات و ارتباطات خود، توانست موقعیت حماس را در برابر چالش‌های داخلی و خارجی تقویت کند و به رهبری قوی در عرصه مقاومت تبدیل شود.
شهادت یحیی سنوار
سربازان اسرائیلی بیش از یک سال به دنبال یحیی سنوار رهبر حماس، در جا به جایی‌های مختلف غزه بودند. سنوار ۶۱ ساله، پس از حمله هفت اکتبر در غزه ناپدید شد و گزارش‌ها حاکی از آن بود که او بخش عمده‌ای از این مدت را در تونل‌های حماس پنهان شده بود. این تونل‌ها به عنوان پناهگاهی برای رهبران حماس و به منظور نگهداری گروگان‌ها به کار می‌رفتند تا از آن‌ها به عنوان سپر انسانی استفاده شود.
با این حال سنوار در نهایت در یک مواجهه غیرمنتظره با نیروهای گشتی اسرائیل در جنوب غزه کشته شد. در این مواجهه، او نه تنها محافظان زیادی نداشت، بلکه هیچ گروگانی نیز در اطرافش نبود. این رویداد به عنوان نقطه عطفی در درگیری‌های میان اسرائیل و حماس محسوب می‌شود و تأثیرات عمیقی بر تحولات آینده خواهد داشت.
سخن آخر
یحیی سنوار به عنوان یکی از شخصیت‌های برجسته حماس، نقش بسزایی در تحولات سیاسی و نظامی فلسطین ایفا کرد. از آغاز فعالیت‌هایش در دوران جوانی تا رهبری‌اش در نوار غزه، او همواره بر اهمیت مقاومت تأکید داشت و تلاش کرد تا حماس را به عنوان نیرویی قدرتمند در صحنه فلسطین حفظ کند. شهادت او در درگیری‌های اخیر، نقطه عطفی در تاریخ این درگیری‌ها به شمار می‌رود و تأثیرات عمیقی بر آینده مقاومت فلسطین خواهد داشت.
آیا شما نیز فکر می‌کنید که رویکرد او به مقاومت و سیاست‌های حماس تأثیرگذار بوده است؟ تلنگر از شما دعوت میکند تا نظرات خود را با ما و سایر دوستان در قسمت دیدگاه کاربران به اشتراک بگذارید.
انتهای مطلب/ ن.پ
