به گزارش تلنگر؛ پوشش های گیاهی استان خوزستان با تنوع بینظیر خود، نقش حیاتی در اکوسیستم منطقه ایفا میکنند. هر کدام از این نوع گیاهان به حفظ تعادل طبیعی و تنوع زیستی کمک میکنند. بیایید با شناخت و حفاظت از این منابع طبیعی، به تأمین آیندهای پایدار برای طبیعت این استان بپردازیم.
پوشش های گیاهی استان خوزستان
درختان و گیاهان استان خوزستان به دلیل شرایط اقلیمی خاص و تنوع زیستی، مجموعهای غنی و متنوع از گونهها را تشکیل میدهند مانند درختان جنگلی، گیاهان خودرو و مراتع که هرکدام زیر مجموعه خاص خود را دارند. در زیر به توضیحات بیشتری درباره انواع گیاهان این استان پرداخته میشود.
۱. درختان جنگلی
درختان جنگلی استان خوزستان به دلیل تنوع زیستی و شرایط اقلیمی خاص این منطقه، از اهمیت بالایی برخوردارند. جنگلها و درختان در این استان نه تنها به حفظ اکوسیستم کمک میکنند بلکه منابع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز فراهم میآورند.
سدر یا کنار
درخت کُنار یا سدر یکی از درختان خاص این منطقه است. برگهای آن به عنوان یک منبع اقتصادی ارزشمند شناخته میشود و میوهاش خوراکی است.
- ویژگیها: درختی با ارتفاع متوسط، با برگهای سبز و میوههای خوراکی.
- کاربرد: برگ آن در صنایع دارویی و خوراکی استفاده میشود. میوهاش نیز خوراکی و خوشمزه است.
خرما
نخلستانها از عوامل اصلی تمدن در خوزستان به شمار میآیند. کشت درخت خرما از دوران هخامنشی آغاز شده و در متون مذهبی نیز به اهمیت این درخت اشاره شده است.
- انواع:
- استعمران: پرمحصولترین نوع، مخصوص خرمشهر و آبادان.
- بوریم: زودرس و با کیفیت متوسط.
- حلاوی: در اهواز و خرمشهر کاشته میشود.
- خاصویی: یکی از خرماهای مرغوب با فرآوری خاص در بهبهان.
- دیری: میوه خشک و بزرگ که در چندین منطقه کشت میشود.
بلوط
درخت بلوط با گونههای متفاوتی در ارتفاعات خوزستان وجود دارد و بلوط ایرانی بیشترین فراوانی را دارد.
- ویژگیها: درختی با قد و حجم بزرگ، که میتواند تا ۲۰ متر ارتفاع پیدا کند.
- زیستگاه: در مناطق کوهستانی و دامنهها رشد میکند و از گونههای مختلفی تشکیل شده است.
بنه و بادام
این درختان معمولاً در نواحی نیمه خشک و ارتفاعات زاگرس رشد میکنند و به تنوع زیستی این منطقه کمک میکنند.
- ویژگیها: درختان مقاوم به خشکی که معمولاً در نواحی مرتفع و نیمهخشک یافت میشوند.
- کاربرد: میوههای آنها در تغذیه و صنایع دستی استفاده میشود.
تبریزی
این درخت صنوبر با ارتفاع بالای ۳۰ متر در نقاط خشک و استپی ایران مانند خوزستان یافت میشود.
گز
گز معمولاً به صورت درختچهای است که در نواحی گرمسیر و شورهزارها میروید و در تثبیت شنهای روان و جنگلکاری کاربرد دارد.
- ویژگیها: درختچهای که در زمینهای شورهزار و رودخانهها رشد میکند.
- کاربرد: برای تثبیت خاک و به عنوان بادشکن استفاده میشود.
کهور
- ویژگیها: درختی گرمسیری که تا ۱۵ متر ارتفاع میرسد.
- کاربرد: چوب آن در صنایع دستی و ساخت ابزار مورد استفاده قرار میگیرد.
شیشم
شیشم درختی بومی هندوستان است که مانند درختان مشک، برهان و انواع اوکالیپتوس در خوزستان به عنوان درخت سایهافکن کشت میشود.
سایر درختان استان خوزستان شامل: پده، خرزهره، استبرق، بید و بید مجنون هستند.
۲. گیاهان خودرو
به گیاهانی اطلاق میشود که به طور طبیعی و بدون دخالت انسان در یک منطقه خاص رشد میکنند. این گیاهان معمولا با توجه به شرایط جغرافیایی، اقلیمی و نوع خاک در مناطق مختلف پراکنده میشوند و در دستههای مختلفی تقسیمبندی میشوند.
گیاهان خوراکی
این گیاهان مانند ترتیر، شموطی و پونه به عنوان غذا مورد استفاده قرار میگیرند و عموماً دارای طعم و عطر خاصی هستند و ارزش غذایی بالایی دارند.
گیاهان طبی
گیاهان زینتی و معطر
گلهای وحشی مانند شببو و شقایق در فصل بهار در طبیعت خوزستان میرویند و زیبایی خاصی به محیط میبخشند. این گلها نه تنها جلوهای زیبا دارند، بلکه نشاندهنده تنوع زیستی غنی این منطقه نیز هستند.
گیاهان دیگری که در خوزستان میرویند عبارتند از: سالسولا، نی، سازو، جگن، خارشتر، خارزرد، یولاف، شبدر وحشی، سالیگورنیا، گون، هندوانه ابوجهل، آشورک، نیشکر، جوگیا، زنگل گیا و بهمن.
۳. مراتع
استان خوزستان با محیط جغرافیایی گرم و مرطوب خود، پوشش گیاهی استپی و خاردار دارد که در فصل زمستان به استپهای سرسبز و مراتع ارزشمندی برای چرای احشام تبدیل میشود. با وجود تهدیدات متعددی که گیاهان بوتهای را در معرض نابودی قرار داده، این استان همچنان نمونههای خاصی از گیاهان علوفهای دائمی را داراست که بسیاری از آنها در خطر انقراضاند.
تغییر کاربری مراتع به زمینهای زراعتی، همراه با چرای بیش از حد، از چالشهای اصلی برای این اکوسیستم محسوب میشود. به رغم این مشکلات، در فصل بارندگی از نیمه آبان تا پایان فروردین، گیاهان خودرو به تدریج در تپهها و زمینهای مناسب رویش میکنند.
مراتع استپی
- ویژگیها: دارای پوشش گیاهی متنوعی از بوتهها و علفها هستند که در فصل بارندگی سبز میشوند.
- اهمیت: این مراتع به عنوان منبع علوفه برای دامها بسیار باارزش هستند.
مراتع قشلاقی
- ویژگیها: در نواحی کوهستانی با پوشش گیاهی غنیتر که عموماً به صورت فصلنامهای بهرهبرداری میشوند.
- خطرات: تبدیل به زمینهای زراعی و چرای مفرط به شدت این مراتع را تهدید میکند.
سخن آخر
انتهای مطلب/ ن.پ