تفاوت دیه شکستگی استخوان با شکستگی همراه با نقص عملکرد

در یک تصادف مشابه، دو نفر دچار شکستگی دست می‌شوند و هر دو تحت درمان قرار می‌گیرند. یکی از آن‌ها کاملاً بهبود پیدا می‌کند، اما دیگری دچار محدودیت حرکتی دائمی می‌شود. حالا این سؤال مطرح می‌شود: آیا دیه این دو نفر برابر است؟

در ظاهر، شکستگی یکی است. اما در واقعیت، میزان دیه یا ارشی که هرکدام دریافت می‌کنند می‌تواند تفاوت قابل‌توجهی داشته باشد. چرا؟ چون در قوانین دیه، نه‌فقط نوع شکستگی، بلکه نحوه درمان، وجود عوارض و کاهش عملکرد عضو همگی در تعیین خسارت نهایی نقش دارند.

در این مقاله بررسی می‌کنیم که دیه شکستگی چقدر است و اگر این شکستگی با نقص عملکرد همراه باشد، چطور محاسبه می‌شود.

ارش یا دیه بیشتر در صورت عوارض شکستگی

اگر شکستگی منجر به نقص عضو، فلج، کاهش عملکرد یا عوارض جانبی مانند محدودیت حرکتی شود، ارش یا دیه جداگانه‌ای نیز در نظر گرفته می‌شود. ارش به مبلغی که برای جبران خسارت‌های بدنی، وقتی میزان دیه دقیق در شرع مشخص نشده باشد، گفته می‌شود. مثلاً برای عوارضی مثل کاهش عملکرد یا درد طولانی‌مدت.

فلج عضو

• اگر عضوی فلج شود، دو سوم دیه همان عضو تعلق می‌گیرد.
• اگر فلج نسبی یا بخشی از عملکرد از بین برود، میزان ارش بر اساس نظر کارشناسی تعیین می‌شود.

شکستگی ستون فقرات

اگر منجر به از دست دادن توانایی راه رفتن یا فلج پاها شود، علاوه بر دیه شکستگی، ارش یا دو سوم دیه برای هر پای فلج نیز اضافه می‌شود.

از دست دادن منافع عضو (مثل صوت یا گویایی)

اگر کسی بدون آسیب‌دیدگی ظاهری، قدرت صدا یا حرف زدن را به‌طور کامل از دست بدهد، دیه کامل به او تعلق می‌گیرد. اما اگر این مشکل به‌صورت جزئی باشد، مثلاً صدا ضعیف شود یا در حرف زدن مشکل جزئی ایجاد شود، خسارت وارد شده با ارش جبران می‌شود.

پارگی تاندون

• بین ۲٪ تا ۴٪ دیه کامل.
• اگر باعث اختلال در حرکت شود، ارش اضافی بر اساس شدت اختلال تعیین می‌شود.

شکستگی فک

شکستگی فک به دلیل تاثیرش بر توانایی‌های مهمی مثل صحبت کردن، جویدن و ظاهر فرد اهمیت ویژه‌ای دارد. در صورت درمان کامل و بدون عارضه، دیه شکستگی فک معمولاً یک‌پنجم دیه فک محسوب می‌شود. اما اگر عوارضی مثل محدودیت حرکتی فک، اختلال در تکلم یا تغییر شکل ظاهری ایجاد شود، ارش جداگانه‌ای بر اساس نظر پزشکی قانونی قابل مطالبه است

میزان دیه و ارش در انواع شکستگی استخوان بر اساس قانون مجازات اسلامی

در جدول زیر میزان دیه و ارش در انواع شکستگی استخوان براساس قانون مجازات اسلامی آورده شده است:

دیه شکستگی فقط بخش اولیه خسارت است؛ هرگونه نقص عملکرد یا عارضه ثانویه ممکن است ارش یا دیه جداگانه‌ای داشته باشد که بر اساس نظر پزشکی قانونی و رای دادگاه تعیین می‌شود.

مثال عددی بر اساس دیه سال ۱۴۰۴

در سال ۱۴۰۴، دیه کامل در ماه‌های عادی معادل ۱.۶ میلیارد تومان است.

درمان شکستگی با پلاتین و نقش آن در تعیین ارش

در بسیاری از موارد شکستگی، به‌ویژه در استخوان‌های بلند یا پیچیده، از پلاتین برای تثبیت و درمان استخوان استفاده می‌شود. اما این سؤال مطرح است که آیا صرف پلاتین‌گذاری خود به‌تنهایی مشمول دیه یا ارش می‌شود؟

پاسخ آن است که خود قرار دادن پلاتین، در صورتی که بدون عارضه باشد، دیه یا ارش مستقلی ندارد، اما در صورتی که پلاتین‌گذاری منجر به بروز دردهای مزمن، محدودیت حرکتی، حساسیت به فلز، تغییر شکل عضو یا نیاز به جراحی مجدد برای خارج‌سازی یا اصلاح آن شود، این پیامدها می‌توانند مستحق ارش جداگانه باشند.

بر اساس نظر پزشکی قانونی، میزان ارش در این موارد به موارد زیر بستگی دارد:

• شدت عارضه
• مدت زمان درگیری بیمار
• میزان تأثیر آن بر کیفیت زندگی و عملکرد عضو

اگر پلاتین به گونه‌ای باشد که ظاهری نامناسب به عضو بدهد یا موجب اختلال عملکرد دائمی شود، احتمال تعلق درصد بیشتری از دیه نیز وجود دارد.

در موارد درمان با پلاتین، تنها شکستگی مشمول دیه نیست، بلکه عوارض جانبی ناشی از درمان نیز می‌توانند در قالب ارش قابل مطالبه مشروط به تشخیص رسمی پزشکی قانونی و تایید دادگاه باشند.

نقش دادگاه و پزشکی قانونی در تعیین ارش

در تمامی مواردی که دیه مقدر مشخص نشده یا آسیب‌های خاصی مانند نقص عملکرد، دردهای مزمن یا فلج‌های جزئی ایجاد شده‌اند، تعیین میزان ارش بر عهده دادگاه است. مرجع تعیین‌کننده در این زمینه، نظر کارشناسی پزشکی قانونی خواهد بود که با بررسی وضعیت جسمی مصدوم، میزان آسیب و اثر آن بر زندگی و توانایی‌های فرد، مقدار دقیق ارش را پیشنهاد می‌کند.

 تفاوت دیه شکستگی با عارضه و بدون عارضه

با بررسی قوانین مرتبط با دیه شکستگی و رویه‌های عملی در نظام قضایی، می‌توان به این نتیجه رسید که صرف وقوع شکستگی یک عضو، به‌تنهایی معیار نهایی در تعیین دیه یا ارش نیست. بلکه کیفیت درمان، وجود یا عدم وجود عوارض و تاثیر آن شکستگی بر عملکرد طبیعی عضو، نقش مستقیمی در میزان جبران خسارت دارد.

به‌عنوان یک اصل مهم، اگر شکستگی استخوان منجر به عوارضی نظیر کاهش توان حرکتی، فلج، دردهای مزمن یا محدودیت عملکرد شود، این موارد از نظر حقوقی، پیامدی مستقل از شکستگی محسوب می‌شوند. به همین دلیل، نه‌تنها دیه شکستگی قابل مطالبه است، بلکه برای عوارض به‌وجود آمده نیز ارش یا دیه جداگانه‌ای توسط پزشکی قانونی و دادگاه تعیین خواهد شد.

افرادی که دچار شکستگی همراه با نقص عملکرد می‌شوند، می‌توانند مجموع دیه شکستگی + ارش عارضه ثانویه را مطالبه کنند. این مسئله اهمیت دریافت نظر تخصصی از کارشناسان پزشکی قانونی را دوچندان می‌کند، چرا که برآورد دقیق میزان آسیب و تأثیر آن بر کیفیت زندگی مصدوم، کلید تعیین عادلانه خسارت مالی است.