تاریخچه تبدیل سفره هفت شین به سفره هفت سین

به گزارش تلنگر؛ آیین انداختن سفره هفت سین آن‌قدر فراگیر و پراهمیت است که حتی در بعضی از کشورهای همسایه که در روزگاری بخشی از ایران پهناور بودند نیز وجود دارد. هفت سین برای ایرانیان نماد امید، تجدید حیات و شکوفایی است. پیش از ورود اسلام به ایران، ایرانیان سال نو و عید نوروز خود را با سفره هفت شین آغاز می‌کردند که هرکدام از موارد این سفره نماد خاصی بود.

جالب است بدانید با گسترش اسلام در ایران، کتاب قرآن به سفره هفت سین اضافه شد تا مردم، سال جدید را با توکل و نام و یاد خدا آغاز کنند. بااین‌حال، برگزاری آئین سفره هفت سین به هیچ وجه یک مراسم دینی یا مذهبی نیست؛ بلکه یادآور یک رسم کهن ایرانی است که از پیشنیان ما به ارث رسیده است.

تاریخچه سفره هفت شین

در برخی از منابع تاریخی آورده شده ایرانیان در قدیم سفره هفت شین داشته اند که به تدریج تغییر نام داده است. اجزای تشکیل دهنده سفره هفت شین شمع، شراب، شیرینی، شهد (عسل)، شمشاد، شربت و شقایق یا شاخه نبات، بودند.

در زمان ساسانیان هفت شین رسم متداول مردم ایران شد و شمشاد در کنار بقیه شین های نوروزی، به نشانه سبزی و جاودانگی بر سر سفره قرار گرفت.

در برخی از روستاها رسم هفت سینی برپا بوده است آنها درون هفت سینی خوراکی های مختلف می گذارند. هفت سینی، بعدها با حذف (یای) به صورت هفت سین درآمده است.

تاریخچه سفره هفت چین

ایرانیان با فراهم کردن هفت سین به شماره هفت امشاسپند یا دوازده شماره مقدس برج ها، برای روز نخست بهار وسایلی مانند آب و سبزه نماد (روشنایی و افزونی) آتشدان نماد (پایداری نوروگرما)، شیر نماد(نوزایی و رستاخیز و تولد دوباره)، تخم مرغ نماد (نژاد و نطفه)، آیینه نماد (شفافیت و صفا)، سنجد نماد (دلدادگی و زایش و باروری)، سیب نماد (رازوارگی عشق) انار نماد (تقدس) سکه تازه ضرب نماد (برکت و دارندگی) ماهی نماد (ماه سپری شده اسفند) نارنج نماد (گوی زمین)گل بید مشک گل ویژه ی اسفند نماد ( امشاسپند سپندارمز) در سفره خود می گذاشتند.

گلاب، نان پخته شده از هفت حبوب، خرما، پنیر، شکر، شاخه هایی از درخت مقدس انار، بید، زیتون، انجیر در دسته های سه، هفت یا دوازده تایی) و کتاب مقدس از وسایل دیگر مورد استفاده درسفره هفت سین بود.

برخی از منابع آورده اند ایرانیان قبل از اسلام سفره «هفت چین» داشته اند و هخامنشیان در نوروز در هفت ظرف چینی غذا می گذاشتند که به آن هفت چین یا هفت چیدنی می گفتند.

تاریخچه سفره هفت سین

انداختن سفره هفت سین یک رسم باستانی است. برخی منابع تاریخی نشان می‌دهند که ایرانیان قدیم در پایان سال، چهارده روز تعطیلات داشتند. در شب آخر این تعطیلات، چیدن سفره هفت سین به‌عنوان گرامیداشت نوروز و پایان زمستان انجام می‌شد. در این شب، خانواده‌ها با هم جشن می‌گرفتند و دعا می‌کردند که خدا برای آن‌ها سال خوب و پربرکتی رقم بزند. تاریخچه سفره هفت سین، تشریفاتی باستانی است که تا امروز هم از آن استقبال شده است.

علت تغییر سفره هفت شین به سفره هفت سین

قرن هاست که در سفره عید هر ایرانی، هفت گونه خوردنی و سبزه که حرف نخست آن «سین» است ، مثل ( سیر، سرکه، سماق، سنجد، سمنو و سبزه و سیب) چیده می شود و ایرانیان پس از روی آوردن به اسلام بر سر سفره های خود قرآن را می گذارند و سال نو را با آیات قرآنی آغاز می کنند. چنانچه مسلمانان قرآن، زرتشتیان اوستا و کلیمیان تورات را بر بالای سفره هایشان جای می دهند.

ماهی، تخم مرغ رنگ شده، آیینه نیز از اجزای دیگر سفره هفت سین هستند.

گذاردن سنبل، سکه و سماور، هیچ حقیقت هفت سینی ندارند. همچنین ماهی قرمز سمبل عید کشور عزیزمان ایران است.

در هفت سین پارسی انار وجود داشته که نشانه باروری و عشق بوده است. همچنین آنها سیب سرخ را درون ظرف آب پاک و زلال می گذاشتند تا عشق و باروری همچنان پاینده بماند پس بهتر است آیین خود را حفظ کنیم. بر سر سفره زرتشتیان در کنار اسپند و سنجد، « آویشن» هم دیده مى شود که به گفته موبد فیروزگرى خاصیت ضدعفونى کننده و دارویى دارد و به نیت سلامتى و بیشتر به حالت تبرک بر سر سفره گذاشته مى شود.

امروزه سفره هفت سین را روی زمین یا روی میز پهن می کنند و افراد خانواده دور سفره هفت سین جمع می شوند و برای داشتن سالی پر از شادی و خیرو برکت دعا میکنند. برخی مردم همان روز عید اما برخی دیگر سفره هفت سین را سیزده روز نوروز نگه می دارند و در روز سیزده نوروز، سبزه ی سفره هفت سین را به آب می اندازند.

پایان مطلب/س.آ