جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم + عکس

به گزارش تلنگر؛ جاجرم یکی از شهرستان های واقع در استان خراسان شمالی است که در فاصله حدودا ۱۳۳ کیلومتر از بجنورد (مرکز استان خراسان شمالی ) قرار دارد. جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم که از شمال به شهرستان مانه و سملقان، از غرب به شهرستان گرمه، از جنوب به استان سمنان، از جنوب شرق به استان خراسان رضوی، از شرق به شهرستان اسفراین و از شمال شرق به شهرستان بجنورد محدود می‌شود، بسیار متنوع می‌باشد.

شرایط این منطقه آن را به زیستگاه منحصر به فردی برای گونه‌های مختلف گیاهی و نیز جانوری از جمله یوزپلنگ ایرانی که تنها بازمانده نژاد آسیایی است، بز کوهی، قوچ، مارال، قرقاول، تیهو و گربه وحشی تبدیل کرده‌است و میاندشت را به عنوان یکی از زیستگاه‌های مطرح کشور تبدیل کرده‌است.

جغرافیا مکانی جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم

این شهرستان قبل از تفکیک شهرستان گرمه در سال ۱۳۸۵، تعداد ۵۸٬۴۸۳ نفر جمعیت داشته‌است. اما پس از جدا شدن گرمه، در سال ۱۳۸۹، جمعیت آن در حدود ۴۰۷۴۴ نفر تخمین زده می‌شود. جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم در جنوب غربی استان خراسان شمالی واقع است و از طرف شمال به شهرستان بجنورد (مرکز استان)، از شمال غرب به استان گلستان، از شرق به اسفراین از جنوب شرق به شهرستان جغتای در خراسان رضوی و از سمت غرب به شهرستان شاهرود (استان سمنان) محدود می‌شود.

چگونه به شهرستان جاجرم برویم؟

جاجرم همچنین تنها شهرستان استان خراسان شمالی است که به راه‌آهن سراسری کشور متصل می‌باشد که این اهمیت اقتصادی منطقه را دو چندان کرده‌است. کلاه کرکی جاجرم، جوراب پشمی و چادرشب سنتی هم از جمله صنایع دستی این منطقه است. کشک و قره قروت سنخواستی و آلو بخارا جلگه شوقان از سوغاتی‌های شهرستان جاجرم است.

آب و هوا شهرستان جاجرم

آب و هوای منطقه نیمه استپی، گرم و خشک می‌باشد. میانگین بارش ۱۳۴ میلی‌متر است. جهت باد غالب از شمال غربی است و متوسط سرعت باد ۸٫۵ متر بر ثانیه (۳۰ کیلومتر بر ساعت) است. میانگین دما ۱۶٫۵ درجه سانتیگراد و میانگین رطوبت ۵۰٪ است. حداقل دمای ثبت شده ۱۳٫۲- درجه و حداکثر دمای ثبت شده ۴۱٫۴ درجه بوده‌است.آب و هوای جاجرم «معتدل و خشک، بیشترین درجه گرما در تابستان‌ها تا ۴۰ درجه بالای صفر و کم‌ترین درجه در زمستان‌ها تا ۱۵ درجه زیر صفر و میزان بارندگی سالانه حدود۱۵۰ میلی‌متر است.

بهترین زمان سفر برای بازدید از جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم

اواسط بهار و اوایل تابستان، می‌تواند سفر دلنشین و خاطره انگیزی را برای شما با بازدید از جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم به وجود آورد.

کاروانسرای رباط قلی

کاروانسرای رباط قلی یکی از ۱۱ کاروانسرا یا منزلگاهی به‌شمار می‌رود که در امتداد راه تاریخی جرجان به نیشابور-مشهد ساخته شده است. این بنا در پنج کیلومتری جنوب شرقی روستای قلی در بخش سنخواست از توابع شهرستان جاجرم قرار دارد. بیشتر رباط‌ها یا کاروانسراهای واقع در مسیر این راه باستانی در دوره ایلخانی و برای رفاه حال کاروان‌های زیارتی عازم حرم مطهر رضوی و همچنین به منظور آسان‌سازی در آمدوشد کاروان‌های تجاری ساخته شده‌اند. این کاروانسرا که از جاهای دیدنی جاجرم به شمار می‌رود، علاقه‌مندان به سازه‌های تاریخی را به خود جذب می‌کند.

امامزاده ابراهیم روستای دربند

بنای امامزاده ابراهیم در یک کیلومتری شمال روستای دربند از جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم و در توابع بخش سنخواست جاجرم واقع است. این بنا در کنار جادهٔ آسفالته‌ای، که روستای دربند را به روستای جوشقان متصل می‌کند قرار گرفته‌ است و به اعتقاد اهالی روستا، محل دفن امامزاده ابراهیم، برادر علی بن موسی الرضا است.

روستای دشت

روستای دشت یکی از مناطق خوش آب و هوا و ییلاقی شهرستان جاجرم است. این روستا در ۹۰ کیلومتری شهرستان جاجرم در حاشیه جاده اصلی مشهد، بجنورد و استان گلستان واقع شده است. روستا دشت به علت داشتن جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم و طبیعت زیبا، مکان های تاریخی و فرهنگی و همچنین برخورداری از جاذبه‌ های سنتی و صنایع دستی با ارزش و کهنی مانند شالبافی و قالیبافی، که همچنان در میان ساکنان این روستا باقی مانده است، از شاخص‌ ترین روستاهای این شهرستان و به عنوان روستای هدف گردشگری است.

وجود آثار تاریخی با ارزش چون قزلر قلعه و سردابه‌های زیبا و همچنین ارتفاعات و کوه‌ های مرتفع و نیز چشمه‌ های پر آب و درختان جنگلی مناطقی چون چشمه جنگلی ییلاق، چشمه گلزار و سرچشمه سردار از مهم‌ ترین مناطق دیدنی این روستا به شمار می‌آیند. سوغات محلی این روستا، تخمه آفتاب‌گردان است که در منطقه به وفور کاشت می‌شود.

روستای طبر

طبر نام روستایی است از جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم و در توابع بخش جلگه شوقان شهرستان جاجرم در استان خراسان شمالی.این روستا در دهستان طبر و در ۵۰ کیلومتری جنوب غربی شهر بجنورد قرار دارد. آثار تاریخی زیادی در این روستا وجود دارد که نشان از قدمت طولانی آن دارد.در روستای طبر بیشتر مردم به کشاورزی و دامداری مشغول اشتغال دارند و عمده محصول کشاورزی آنها گندم، جو و انگور است.

حمام قدیمی جاجرم

حمام تاریخی جاجرم با قدمت ۵۰۰ سال (دوره صفویه) از جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم، در رده نخستین و قدیمی‌ترین حمام این شهر محسوب می شود که در زمینی به مساحت ۷۰۰ مترمربع و در ضلع جنوبی قلعه قدیمی جاجرم یا نارین قلعه ساخته شده است. این بنا به علت قرارگیری در مرکز شهر قدیم جاجرم، مجاورت با مصلی و مسجد جامع قدیمی این شهر، در مسیر رفت و آمد مردم قرار داشته و به عنوان محل اجتماع آنان محسوب می‌شد.

اما هم‌اکنون به علت توسعه شهر به سمت شمال، رفت و آمد در بافت قدیم کمتر شده است. درِ ورودی این بنا رو به شمال قرار دارد و ۲ متر ارتفاع و یک متر و ۱۰ سانتی‌متر عرض دارد و با یک شیب ملایم با ۵ پله به طرف رختکن حمام هدایت می‌شود. این بنا که با توجه به قدمت آن به موزه مردم‌شناسی تغییر کاربری داده است، در قسمت داخلی دارای غرفه باستان‌شناسی، صنایع دستی، مشاهیر جاجرم، محرم، عطاری و نحوه استحمام گذشتگان، می‌باشد. برای بازدید از جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم در حمام قدیمی جاجرم، بازدیدکنندگان و گردشگران می‌توانند همه روزه به جز ایام تعطیل در ساعات اداری از این مکان دیدن نمایند.

محوطه تاریخی چلو

محوطه چلو مربوط به عصر مس-مفرغ است و در شهرستان جاجرم، بخش جلگه سنخواست، ۳ کیلومتری شرق شهر سنخواست واقع شده است. این اثر که در تاریخ ۷ اسفند ۱۳۸۶ با شماره‌ی ثبت ۲۱۲۹۲ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، در میان جاهای دیدنی جاجرم قرار دارد.

آرامگاه باغ مزار

آرامگاه باغ مزار در شهرستان گرمه واقع شده و یکی از آثار منحصر به فرد قرن هفتم هجری و متعلق به دوره ایلخانی است و دقیقا مشخص نیست چه شخصیتی در آن دفن شده است ولی ظاهر بنا نشان می‌دهد که اینجا مدفن شخصیت بزرگ و تاثیرگذاری در منطقه بوده است. این بنا که از جاذبه های گردشگری جاجرم به شمار می‌رود، با شماره ثبت ۱۳۸۰/۳ در فهرست آثار ملی قرار گرفته است.

کاروانسرای قره بیل

کاروانسرای قره بیل در روستای قره بیل بنایی است با پلان چهار گوش که دو حیاط بزرگ و کوچک دارد. در اطراف حیاط کوچک حجره‌هایی کوچک و بزرگ تو در تو احداث شده که پوشش سقف آن‌ها گنبدی است و زیر سقف با کاربندی‌های زیبای گچی تزیین شده است. دور تا دور بنا با یک دیوار سنگی احاطه شده که در تمام اضلاع آن برج‌های دیدبانی ساخته شده است این بنا که از جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم به شمار می‌رود، در دوره تیموری ساخته شده و در دوره‌های بعد، به‌ ویژه دوره صفوی استفاده و مورد مرمت قرار گرفته است.

این بنا به احتمال زیاد در قرن ۵-۴ هجری قمری بنا شده است و از جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم و تاریخی این مکان است. در متون تاریخی آن رباط املوتلو نیز نام برنده اند. در دوره تیموریان و در زمانی که شاهراه کهن گرگان نیشابور برای دسترسی به مشهد احیا می‌شود، به دستور وزیر باتدبیر دربار تیموری؛ امیرعلیشیر نوایی، رباط (کاروانسرا)هایی در طول این مسیر ساخته شده یا بازسازی می‌شوند. در این فرایند نیز کاروانسرای قره بیل توسعه یافته و بخش‌های جدیدی به آن افزوده می‌شود. این بنا تا حدود ۱۰۰ سال پیش به عنوان کاروانسرا مورد استفاده بوده است.

روستای رباط قره بیل یکی از روستاهای استان خراسان شمالی است که مرکز دهستان گلستان از توابع شهرستان گرمه می‌باشد و در کنار جاده آسیایی مشهد- شمال با فاصله ۱۱۰ کیلومتری از غرب بجنورد و ۲۰ کیلومتری شرق تونل گلستان واقع شده است.

این اثر در تاریخ ۳ بهمن ۱۳۵۶ با شمارهٔ ثبت ۱۵۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا در داخل شهر جاجرم و در خیابان ۱۵ خرداد جنوبی و فاصله ۲۰۰ متری جنوب شرقی تپهٔ قلعه (نارین قلعه) واقع است. مسجد جامع جاجرم از نوع مساجد شبستانی است و پلان آن، «ابتدایی‌ترین سبک مسجد های چهار ایوانی» می‌باشد.

پناهگاه حیات وحش میاندشت

برای دسترسی به پناهگاه حیات وحش میاندشت چند مسیر وجود دارد که بهترین آن‌ها مسیر جاده جاجرم- امیرآباد است. برای این منظور باید از خیابان مصلا به میدان ورودی شهر جاجرم بروید و وارد جاده جاجرم-امیرآباد شوید. جاده جاجرم-امیر آباد از کنار پناهگاه حیات وحش میاندشت عبور می‌کند؛ بنابراین شما از حوالی کیلومتر ۱۸، این جاذبه طبیعی را در سمت چپ جاده خواهید دید.

درباره پناهگاه حیات وحش میاندشت

پناهگاه حیات وحش میاندشت با وسعت ۸۵ هزار هکتار در شرق شهرستان جاجرم یکی از قدیمی‌ترین زیستگاه‌های یوز ایرانی به‌شمار می‌رود. پناهگاه‌های حیات‌وحش در سراسر دنیا محیط‌های مناسبی برای فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی هستند. فعالیت‌های بهره‌برداری مصرفی و سازگار با محیط‌زیست و همچنین گردشگری کنترل‌شده در این نواحی مجاز است. پناهگاه حیات وحش میاندشت با وسعت ۸۴ هزار و ۴۳۵ هکتار، از مناطق حفاظت‌شده و جاذبه های گردشگری استان خراسان شمالی است که در جنوب شرق جاجرم و جنوب سنخواست قرار دارد.

این پناهگاه حیات‌وحش از جاهای دیدنی جاجرم و مناطق استپی این شهرستان است و زیر نظر سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران قرار دارد. این منطقه یکی از بهترین و مهم‌ترین زیستگاه‌های آهو و یوزپلنگ محسوب می‌شود و دارای پوشش گیاهی و جانوری متنوع و منحصربه‌فردی است.

قلعه جلال الدین

قلعه جلال‌الدین دژ باشکوهی است از جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم که در پنج کیلومتری غرب شهرستان گرمه قرار گرفته است. این قلعه که از جاذبه های گردشگری جاجرم به شمار می‌رود، روی تپه ای نسبتا مرتفع سنگی که حدفاصل گرمه و جاجرم قرار دارد، موقعیت ساخت بنا در بالای کوه، با دیوارها و برج و باروهای مرتفع، قلعه جلال‌الدین را به دژی مستحکم و نفوذناپذیر تبدیل می‌کرد. دژی که شکوه و عظمت آن در حال حاضر نیز با اجرای طرح‌های نوین گردشگری در این محدوده، شوکت و زیبایی خاصی یافته و همه ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند.

قلعه جلال‌الدین از جهت مکانی در وسط جاده گرمه و جاجرم بر بالای کوه مرتفعی قرار گرفته که اطراف آن دشت‌های وسیع قرار دارد. برای دسترسی به این اثر عظیم به جز یک راه باریک از حاشیه چشمه که مستقیما به ورودی قلعه منتهی می‌شود راه دیگری وجود ندارد. و به جز پیاده و یا با اسب امکان دسترسی به آن غیر ممکن است. در گذشته این قلعه دو یا سه طبقه بوده و گفته می‌شود که یک تونل یا راه زیرزمینی مخفی، این قلعه را به شهر جاجرم مربوط می‌ساخت.

نقوش صخره ای جربت

خانۀ معروف به «شاه نشین بنی هاشم» در روستای خراشا یکی از آثار ارزشمند دورۀ قاجار در شهرستان جاجرم و از جاذبه های گردشگری جاجرم  است که در دو طبقه ساخته شده و طبقۀ فوقانی محل پذیرایی از مهمانان رسمی و رجال دولتی بوده است. این بنا به لحاظ داشتن تزیینات زیبای گچبری که به ویژه در اطراف شومینه ها تمرکز یافته و نیز کتیبه های ثلث شامل آیات قرآنی، ادعیه، نام پنج تن، تاریخ ساخت بنا و نام استاد گچکار و کاتب به ترتیب «علی طهرانی» و «علی موسوی» به سال ۱۳۱۰ هجری، زیبا و کم نظیر است.

نقوش صخره ای جربت

نقوش صخره ای جربت از جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم و اماکن دیدنی جاجرم است که در منطقه به سنگ نگاره معروف شده اند در ۵ کیلومتری شرق روستای جربت در بخش سنخواست واقع شده اند و عبارتند از مجموعه ای از نقوش حیوانی شامل کل، بزکوهی با شاخ های بلند، شتر، انسان اسب سوار و برخی نمادهای مذهبی اسلامی و کتیبه هایی به خط عربی و فارسی که با خراش و ضربه یک شی نوک تیز بر بدنه ی صخره های سیاه رنگ فرو غلتیده در پای دامنه ی کوه، نقش شده اند. این مجموعه نقوش کم نظیر به دوران پیش از تاریخ تا اسلامی تعلق دارند.

نقوش صخره ای جربت که در منطقه به «سنگ نگاره» معروف شده اند در پنج کیلومتری شرق روستای جربت در بخش سنخواست واقع شده اند و عبارتند از مجموعه ای از نقوش حیوانی شامل کَل، بز کوهی با شاخ های بلند، شتر، انسان اسب سوار و برخی نمادهای مذهبیِ اسلامی و کتیبه هایی به خط عربی و فارسی که با خراش و ضربه  یک شیء نوک تیز بر بدنۀ صخره های سیاه رنگِ فروغلتیده در پای دامنۀ کوه، نقش شده اند.

سخن پایانی

در این مقاله به معرفی برترین جاذبه های گردشگری شهرستان جاجرم پرداختیم. جاهای دیدنی دیگری نیز در این استان وجود دارد که همگی آن‌ها بسیار چشم‌نواز هستند. راه‌های زیادی برای سفر به این استان وجود دارد. می‌توانید از خودروی شخصی یا اتوبوس‎‌های بین شهری استفاده کنید. اما راحت‌ترین راه برای سفر به این استان خرید بلیط هواپیما و استفاده از این وسیله نقلیه است.

پایان مطلب/س.آ